انواع امواج محرک

الکتروانسفالوگرافی

امکان ارزیابی فعالیت مغز در حین انجام یک فعالیت، امروزه به موضوع بسیار مهمی در عرصه­ های پژوهش و تشخیص­های درمانی بدل شده است. دستگاه ثبت پتانسیل وابسته به رویداد ( Event-Related potential ) که به اختصار ERP نامیده می­شود، ابزاری برای بررسی کارکرد­های مغز در شرایط مختلف است. با استفاده از این دستگاه می­توان نحوه مواجهه مغز با محرک­های مختلف را تعیین کرد. با توجه به امکان ثبت سیگنال­های مغزی، همزمان با انجام یک تکلیف و همچنین به دلیل حساسیت زمانی بسیار بالای دستگاه (امکان ثبت فعالیت مغز در هر 1 میلی ثانیه)، حیطه کاربردی این دستگاه بسیار متنوع است. پژوهش­های متعددی در حوزه­ علوم اعصاب و علوم شناختی، به طور مستقیم وابسته به ارزیابی فعالیت مغز، حین اجرای یک تکلیف است. این پژوهش­ها منجر به ایجاد درکی عمیق­تر از ساز و کار مغز می­گردد. از طرف دیگر می­توان با بررسی این فعالیت­های عصبی، به نحوه و شدت اختلالات عصبی پی برد که در تشخیص­های بالینی نقش به سزایی خواهد داشت. علاوه بر این می­توان در پژوهش­های مرتبط با هوش مصنوعی، مهندسی پزشکی و همچنین در کاربرد­های مربوط به ارتباط مغز- کامپیوتر ( BCI ) از این ابزار بهره برد.

این سیستم شامل الکترودهایی است که روی سر قرار گرفته و امواج الکتریکی مغز را ثبت می کنند. این امواج از طریق یک آمپلی فایر، تقویت شده و سپس بوسیله یک مبدل آنالوگ به دیجیتال در کامپیوتر ثبت شده و توسط نرم افزارهای تحلیل سیگنال، تحلیل می شوند. رویدادهای شناختی و یا حسی مورد بررسی در پروژه‌های ثبت ERP از طریق نرم افزارهای مربوطه طراحی می شوند. این نرم افزار ها به گونه­ ای طراحی شده ­اند که با نرم افزار نمایش سیگنال­های مغزی همزمان (synchronized) بوده و زمان ارائه محرک را بر روی صفحه نمایشگر امواج مغزی نشان می دهند و از این طریق امکان تحلیل سگمنت‌های مربوطه را بصورت دقیق فراهم می نمایند. در نرم افزار تحلیل سیگنال، پس از انجام پردازشهای اولیه این سگمنت‌ها میانگین گیری شده و شکل نهایی موج بعنوان بازنمودی از واکنش مغز به محرک ارائه شده مورد بررسی قرار می گیرد.

قابلیت ویژه تکنیک ERP برخورداری از دقت زمانی بالاست که در سایر تکنیک‌های انواع امواج محرک neuroimaging نظیر fMRI و PET scan وجود ندارد. با استفاده از این تکنیک می توان فعالیت مغز را پس از ارائه محرک در مقیاس میلی ثانیه بررسی کرد . این در حالیست که در بسیاری دیگر از روشهای تصویر برداری عصبی این مقیاس در حدود 1.5 ثانیه است.

سیستم ثبت پتانسیل­های وابسته به رویداد موجود در آزمایشگاه مرکزی دانشگاه تبریز توسط کمپانی ANT از کشور هلند ساخته شده و دارای آمپلی فایر 64 کانال ثبت کانال مغزی و همچنین 10 کانال ثبت فیزیولوژیک مانند ضربان قلب می باشد. کمپانی A.N.T هلند یکی از مطرح ترین شرکت ها در زمینه تولید دستگاه های EEG/ERP تحقیقاتی در دنیا می باشد . از جمله قابلیت های منحصر به فرد این کمپانی ارائه نرم افزار های تخصصی از جمله ASA جهت انجام پروژه های تحقیقاتی می باشد. این نرم افزار ها علاوه بر تجزیه و تحلیل اطلاعات، قابلیت ساخت task های مختلف به همراه انواع امواج محرک تحریک صوتی و تصویری به صورت همزمان و همچنین انتقال اطلاعات به برنامه های Matlab ، Excel و … را دارا می باشند . الکترودهای ثبت امواج این آمپلی فایر بر روی یک کلاه waveguard نصب شده اند. استفاده از این کلاه ها میزان نویز تولید شده از دستگاه های rTMS و MEP را به حداقل میزان خود و یا حتی به صفر می رساند . نرم افزار تحلیل سیگنال این سیستم نرم افزار ASA lab است که قابلیتهای بسیاری را برای تحلیل داده ها و نیز مکان­یابی منبع مولد موج( source localization ) و بررسی طیف فرکانسی امواج برای کاربر فراهم می نماید.

آزمایشگاه علوم اعصاب آزمایشگاه مرکزی با تجهیز به این دستگاه قادر به ارایه خدمات متعددی به درمان­گران و پژوهش­گران است. این خدمات عبارتند از:

• ثبت 19 کاناله QEEG در حالت Rest در حالت­های چشم باز و چشم بسته.
• ثبت 64 کاناله ERP برای بررسی میزان توجه
• ثبت 64 کاناله ERP برای بررسی حافظه کاری
• ثبت 64 کاناله ERP برای بررسی احساس
• ثبت 64 کاناله ERP برای بررسی سیستم شنوایی
• ثبت 64 کاناله ERP برای بررسی حرکت
• ثبت ERP / EEG برای بررسی­های بالینی (اختلالات نقص توجه، بیش فعالی و . ).

ثبت الکتروانسفالوگرام روتین 64 کانال به ازای هر ساعت فعالیت: 4.000.000 ریال

آنالیز و ثبت پتانسیل های برانگیخته و یا وابسته به رخداد برای هر نمونه: 7.800.000 ریال

جراحی مننژیوم

وقتی اسم بیماری مننژیوم مغزی به گوش افراد می رسد بسیاری از شدت نگرانی و ترس دچار یأس و نا امیدی می شوند. اما آ یا این نگرانی به جا و صحیح است؟ آیا این بیماری کشنده است؟ چه علائم و عوارضی نشان دهنده مننژیوم مغزی است؟ آیا مننژیوم مغزی قابل تشخیص و درمان است؟ همه ی این سؤالات باعث شد در این مطلب تصمیم بگیریم توضیحات مفصلی درباره بیماری مننژیوم مغزی، علائم و عوارض آن و روش های تشخیص و درمان آن ارائه کنیم.

مننژیوم مغزی چیست ؟

مننژیوم مغزی یا مننژیوما یک نوع تومور است که در غشای خارجی مغز و درست در زیر جمجمه ایجاد می شود. به طور مشخص، تومورها در سه لایه خارجی غشای مغز که در اصطلاح مننژ نام دارند به وجود می آیند. اگر چه مننژیوم به صورت تکنیکی نباید یک تومور مغزی در نظر گرفته شود ولی به دلیل این که ممکن است بخش های داخلی مغز ، سلول های عصبی و رگ های خونی سیستم عصبی را تحت فشار قرار دهد در دسته تومورهای مغزی قرار می گیرد. مننژیوم مغزی غالباً به عنوان رایج ترین نوع تومورهای مغزی شناخته می شود.

بسیاری از مننژیوم های مغزی سرعت رشد بسیار آهسته ای دارند و ممکن است سال ها بدون بروزعلائم به رشد خود ادامه دهند. با این حال ممکن است گاهی با فشار و تأثیر مستقیم روی بافت های مجاور مغز ، سلول ها و شریان های خونی آن باعث اختلالات و عوارض جدی شوند. بروز تومور مننژیوم مغزی در خانم ها شایع تر است و عمدتاً در میانسالی رخ می دهد با این حال علائم این بیماری ممکن است در سنین مختلف و حتی در مردان بروز کند. نکته امیدوار کننده در مورد این بیماری این است که به دلیل رشد آهسته در اغلب موارد نیازمند جراحی و درمان های اورژانسی نیست و می توان با نظارت بر روند رشد تومور، روش های درمانی مناسبی برای درمان و کنترل این بیماری انتخاب نمود.

مننژیوم مغزی چه علائمی دارد؟

علائم و نشانه های مننژیوم مغزی عموماً به صورت مقطعی بروز می کند و ممکن است در ابتدا خیلی خفیف باشد. بسته به اینکه تومور مننژیوم در کدام قسمت غشای خارجی مغز تشکیل شده باشد، این بیماری می تواند علائم مختلفی داشته باشد. این علائم عبارتند از:

– تغییرات در بینایی مثل دوبینی، کاهش میدان دید و تار دیدن اجسام
– سردردهای مزمن به خصوص با شدت بیشتر در هنگام صبح
– از دست دادن شنوایی و احساس شنیدن زنگ
– از دست دادن حافظه
– از دست دادن حس بویایی
– از دست دادن حس لامسه
– احساس ضعف در مفاصل دست و پا
– اختلال در تکلم و صحبت کردن

چه زمانی باید به سرعت به پزشک مراجعه کرد؟

اغلب عوارض و نشانه های مننژیوم مغزی در طول زمان بروز پیدا می کنند. با این حال، گاهی اوقات مننژیوم می تواند باعث بروز علائم ناگهانی شود که نیازمند درمان های سریع اورژانسی خواهد بود. اگر بیمار مشکوک به مننژیوم مغزی به طور ناگهانی با علائم زیر روبرو شد، بهتراست سریعاً به اورژانس مراجعه کند.

– اختلال ناگهانی در حس لامسه
– اختلال ناگهانی در حس بینایی و حافظه
– سردردهای ناگهانی و شدید که به مرور زمان بدتر می شوند

در بسیاری از موارد به دلیل این که بیماری مننژیوم مغزی علائم قابل تشخیصی ندارد و ممکن است با عوارض سایر اختلالات مغزی اشتباه گرفته شود، زمانی تشخیص داده می شود که فرد بر اثر دلایلی غیر از وجود تومور مانند سردردهای شدید و مزمن یا ضربات وارده به سر و جمجمه به اورژانس مراجعه می کند و پزشک معالج بیماری را با استفاده از تصاویر سی تی اسکن یا ام آر آی (MRI) مغز تشخیص می دهد.

آیا مننژیوم مغزی می تواند باعث مرگ شود ؟

همان گونه که گفته شد خوشبختانه تومور مننژیوم مغزی در بسیاری از موارد خوش خیم است و با سرعت بسیار کمی رشد می کند. با این حال اگر تشخیص تومور به دلایل مختلف و سهل انگاری بیمار به تعویق بیافتد در موارد شدید می تواند باعث بروز علائم و عوارض شدید منجر به مرگ شود.

چه عواملی باعث ایجاد مننژیوم مغزی می شوند؟

با وجود تحقیقات گسترده ، هنوز محققان به دلایل واحد و مشخصی برای بروز تومور مننژیوم مغزی دست نیافته اند. با این حال عواملی که باعث تغییر در سلول های غشای خارجی مغز و نحوه تکثیر آن ها می شوند ممکن است منجر به ایجاد تومور مننژیوم شوند. این عوامل می تواند انواع امواج محرک انواع امواج محرک در وراثت و یا محیط ریشه داشته باشند. به عنوان مثال، تغییرات شدید هورمونی به خصوص در دوران یائسگی در بانوان می تواند یک عامل محرک در ایجاد مننژیوم مغزی شود. برخی از تحقیقات نیز به وجود عوامل خارجی و محیطی تهدید کننده مانندتماس طولانی با اشعه ها و پرتوهای مضر اشاره کرده اند با این حال نمی توان به طور قطع گفت استفاده مداوم از تلفن همراه می تواند باعث بروز مننژیوم شود.

همانطور که گفته شد ارتباط مستقیمی بین عوامل محیطی و بروز بیماری مننژیوم مغزی شناخته نشده است با این حال از برخی از عوامل ایجاد کننده ریسک که در بسیاری از اختلالات و بیماری های سیستم عصبی مشترک هستند باید تا حد ممکن دوری کرد. این عوامل ریسک عبارتند از:

• پرتو درمانی : افرادی که به طور مداوم در معرض اشعه های مضر ناشی از پرتو درمانی هستند ریسک بالایی در ابتلا به مننژیوم مغزی را تجربه می کنند.
• هورمون های زنانه : از آنجایی که مننژیوم مغزی در بانوان رایج تر است ، محققان را به این نتیجه واداشته که تغییرات شدید هورمونی در خانم ها می تواند نقشی در بروز این بیماری داشته باشد. بعضی از مطالعات از وجود ارتباط بین سرطان سینه و ریسک بروز مننژیوم مغزی پرده برداشته اند.
• اختلال سیستم عصبی ناشی از وراثت : اختلالات عصبی ارثی مانند نوروفیبروماتوزیس نوع دوم می توانند ریسک بروز تومور مننژیوم مغزی را افزایش دهند.
• چاقی مفرط : شاخص توده ای بدنی یا BMI بسیار زیاد یکی از عوامل ایجاد کننده انواع سرطان های شایع شناخته شده است. بسیاری از تحقیقات به شیوع بالای مننژیوم مغزی در بین افراد چاق اشاره کرده اند با این حال نمی توان به یقین درباره وجود ارتباط مستقیم بین چاقی و مننژیوم اظهار نظر کرد.

مننژیوم مغزی چه عوارضی دارد؟

بیماری تومور مننژیوم مغزی مانند سایر اختلالات سیستم عصبی می تواند عوارض بلند مدت یا موقتی به همراه داشته باشد که این عوارض عبارتند از :

• اختلال و کاهش تمرکز
• از دست دادن حافظه
• تغییرات در خلق و خو و شخصیت افراد
• تغییرات در حواس پنج گانه
• احساس ضعف در مفاصل
• ایجاد اختلال در تکلم

روش های تشخیص مننژیوم مغزی

به دلیل اینکه تومور مننژیوم مغزی عمدتاً به طور آهسته رشد می کند تشخیص آن در مراحل اولیه کار دشواری است. علاوه بر این، علائم و نشانه های این بیماری ممکن است با سایر اختلالات سیستم عصبی اشتباه گرفته شوند و حتی به عوارض رایج پیری و افزایش سن نسبت داده شوند. اگر پزشک شما به واسطه تشخیص علائم اولیه به بیماری مننژیوم مغزی مشکوک شد، شما را به پزشک متخصص جراحی مغز و اعصاب برای بررسی بیشتر ارجاع خواهد داد. متخصصین مغز و اعصاب معمولاً از روش های تصویر برداری رایج برای تشخیص اختلالات مغزی مثل مننژیوم استفاده می کنند. این روش ها عبارتند از:

• سی تی اسکن : این روش تصویر برداری با استفاده از تابش اشعه ایکس تصاویری از بخش های مختلف سطح مغز را ثبت می کند. گاهی برای وضوح بهتر در تصاویر از ماده حاجب یا محلول های رنگی حاوی ید در تصویر برداری استفاده می شود.
• ام آر آ ی : این روش تصویر برداری با استفاده از ایجاد میدان مغناطیسی و امواج رادیویی تصاویری از سطح مقطع مغز از زوایای مختلف ثبت می کند. به دلیل اسکن سه بعدی وامکان به نمایش گذاشتن قشر داخلی مغز ، ابعاد و جزئیات تومور مننژیوم با دقت بیشتری ثبت می شوند.

در بعضی موارد برای ایجاد اطمینان در خصوص نوع تومور احتمالی و رد احتمال وجود انواع دیگر تومورها از نمونه برداری مغزی یا بایوپسی مغزی استفاده می شود.

روش های درمان مننژیوم مغزی

جراحی

مننژیوم مغزی عمدتاً تومورهای خوش خیم هستند که مرز و نقاط تأثیر مشخصی دارند. به همین دلیل جراحی در بیشتر موارد می تواند تومور را به طور کامل حذف کند. در این روش، جراح مغز و اعصاب معمولا با استفاده از شکاف قسمتی از جمجمه که تومور زیر آن قرار دارد اشراف و تسلطی کامل به تومور پیدا می کند. هدف از جراحی خارج کردن کامل تومور مننژیوم شامل فیبرها و بافت هایی است که تومور را به بافت خارجی مغز و استخوان جمجمه متصل کرده اند.

اگر چه هدف از جراحی خارج کردن تومور است، اولویت اصلی متخصص جراحی مغز و اعصاب نگهداری و تقویت عملکرد سیستم عصبی بیمار است. در مواردی که حذف کامل تومور ممکن است منجر به عوارض شدید یا حتی مرگ در بیمار شود، جراح معمولا بخش عمده ای از روش های تشخیص مننژیوم مغزی تومور را خارج می کند و سعی می کند با استفاده از روش های درمانی تکمیلی روند رشد تومور را زیر نظر بگیرد. در اینگونه موارد بیمار پس از عمل جراحی در دوره های مشخصی تحت نظرپزشک قرار می گیرد و با استفاده از تصویر برداری ام آر آی روند رشد تومور کنترل می شود. در برخی از بیماران، ممکن است پزشک روش تکمیلی رادیوتراپی یا پرتودرمانی را تشخیص دهد. در این موارد پیچیده و پیشرفته مننژیوما انتخاب پزشک حاذق که به علم روز دنیا مسلط بوده و سالها تجربه در درمان و جراحی تومورهای مغزی داشته باشد می تواند ضامن سلامتی و روند صحیح درمان بیماری در فرد باشد.

نظارت بر روند بیماری

نظارت بر روند رشد تومور در یک بازه زمانی مشخص بهترین اقدام ممکن در بیمارانی است که معیارهای زیر را داشته باشند:

– بیماران با علائم خفیف و سرایت نکردن تومور به بخش های مجاور بافت مغز- بیمارانی که مدت زیادی است تومور مننژیوم را با خود به همراه دارند ولی علائم بسیار خفیفی دارند و در انواع امواج محرک طول سال ها تومور رشد چندانی نداشته است و مننژیوم تأثیر خاصی روی کیفیت زندگی آن ها نداشته است.
– بیماران مسن با علائم خفیف و با سرعت رشد آهسته
– بیمارانی که روش های درمانی مختلف در آن ها با ریسک زیادی همراه است

پرتو درمانی

پرتو درمانی با استفاده از انواع امواج محرک از پرتوهای اشعه ایکس با قدرت زیاد سعی در از بین بردن و کشتن سلول های سرطانی و کوچک کردن بافت تومور دارد. رادیوتراپی یا همان پرتو درمانی در مواقعی توصیه می شود که تومور با استفاده از جراحی به طور کامل قابل حذف نباشد. روش های جدید پرتو درمانی پیشرفت قابل ملاحظه ای در فرایند درمان ایجاد کرده اند و عوارض این نوع درمان را به طور قابل توجهی کاهش داده اند. انواع مختلفی از پرتو درمانی وجود دارد که در ادامه به معرفی آن ها میپردازیم:

روش های استاندارد تابش اشعه خارجی : در این روش از پرتو درمانی انواع امواج محرک انواع امواج تابشی برای -احاطه تومور استفاده می شوند به شکلی که کمترین آسیب به بافت های سالم مجاور ایجاد شود. ریسک بروز آسیب های بلند مدت پرتو درمانی با استفاده از روش های جدید به شدت کاهش پیدا کرده است. روش های جدید پرتودرمانی شامل رادیوتراپی سه بعدی هم شکل (3D CRT) و رادیو تراپی با شدت تعدیل یافته (IMRT) هستند.

– تابش اشعه پروتون : در این روش از اشعه های ناشی از پروتون های رادیواکتیو برای هدف گیری دقیق بافت سرطانی استفاده می شود. این روش با شناسایی طول موج سلول هایسرطانی، از آسیب به بافت های سالم مجاور تا حد زیادی جلوگیری می کند.

– رادیوسرجری استریوتاکتیک (SRS) : این روش متدهای مختلفی مانند گامانایف و سایبرنایف دارد و همانطور که از اسمش پیداست خبری از تیغ جراحی در این نوع جراحی نیست. در این روش از پرتوهای مختلف با طول موج های متفاوت برای هدف گرفتن بافت های سرطانی استفاده می شود و مزیت آن ایجاد کمترین آسیب ممکن به بافت های سالم نزدیک تومور مننژیوم است.

شیمی درمانی

استفاده از شیمی درمانی در درمان مننژیوم مغزی بسیار نادر است و به جز در مواقعی که تومور ابعاد مشخصی ندارد و درمان آن توسط روش های رایج جراحی و پرتودرمانی امکان پذیر نیست استفاده می شود.

درمان های تکمیلی

این روزها روش های مختلفی برای تکمیل فرایند درمان مننژیوم مغزی معرفی شده و مورد استفاده قرار می گیرند. این روش ها انواع مختلفی مانند طب سوزنی، هیپنوتیز ، ماساژ ، مدیتیشن و موسیقی درمانی دارند. روش های درمان تکمیلی کمکی به درمان کامل مننژیوم مغزی نمی کنند و به هیچ وجه جایگزین روش های درمانی پزشکی یا جراحی نیستند. با این وجود استفاده از روش های مکمل درمانی، می توانند به کنترل علائم بیماری و کاهش عوارض و بهبودی زودهنگام بیمار پس از جراحی کمک کنند.

شناخت امواج مغزی:

امواج مغزی انواع مختلفی دارند که هریک نام قرار دادی مخصوص به خودشان را دارند.به طور کلی هر موج مغزی 2 ویژگی عمده دارد: فرکانس و دامنه.

فرکانس موج به معنای تعداد دور موج در هر ثانیه است. به عبارت دیگر تعداد بالا و پایین شدن های موج در هر ثانیه نشان دهنده ی فرکانس موج است که واحد آن هرتز Hz .

دامنه یا Amplitud موج به معنای میزان بلندی هر موج است که واحد آن میکروولت می باشد.

بنا بر این هر موج دامنه و فرکانس مخصوص به خود را دارد که به وسیله ی آن شناسایی می شود. در نورولوژی، متخصصین مغز و اعصاب بیشتر با شکل موج خام سر و کار دارند. اما در نوروفیدبک، موج خام مغزی به تمام امواج زیر مجموعه ی سازنده ی موج خام تقسیم بندی می شود و هر یک از موج ها جداگانه مورد بررسی قرار می گیرند. در نورولوژی تاکید بر مورفولوژی و شکل موج خام است در حالیکه در نوروفیدبک ما با امواج کمی شده و عدد و رقم سر و کار داریم. در نوروفیدبک موج خام مغزی که به وسیله ی الکترودها ثبت می شود، به وسیله ی یک عملیات ریاضی مثل یک منشور به تمام موج های سازنده اش تجزیه می شود. دستگاه نوروفیدبک قابلیت نمایش همه ی امواج را بر حسب نیاز ما دارد. به این موج ها روی صفحه ی نمایش اصطلاحا کانال گفته می شود. کانال اصلی و واقعی در واقع همان موج خامی است که به وسیله ی الکترود روی سر ثبت می شود و سایر موج ها تحت عنوان کانال های مجازی شناخته می شوند، چرا که از تجزیه ی موج اصلی به وجود آمده اند.

نکته : یکی از ویژگیهای مهم امواج مغزی، رابطه ی معکوس میان فرکانس و دامنه است. به این معنی که با افزایش فرکانس موج، انتظار می رود که دامنه کاهش پیدا کند و بر عکس. به عبارت دیگر، امواج مغزی با فرکانس بیشتر، دامنه ی کمتری دارند و موج های مغزی که فرکانس کمتری دارند در حالت طبیعی دامنه ی بلند تری خواهند داشت.

امواج مغزی بر اساس فرکانس به چند نوع تقسیم بندی می شوند که برای هر کدام نام قراردادی مشخص شده است. هر یک از امواج مغزی مسئول کنترل و اثرگذاری بر بخشی از عملکردهای ذهنی ، هیجانی ورفتاری انسان هستند. شناسایی دقیق هر یک از امواج و ویژگی های آن ها یکی از مهم ترین نکات در یادگیری و کاربرد نوروفیدبک می باشد. در ادامه توضیح مختصری از ویژگی های هر یک از امواج مغزی مورد بررسی قرار می گیرد.

ویژگی های خاص امواج مغزی و ارتباط آن با رفتار :

موج دلتا : (فرکانس 4 – 1 هرتز)

موج دلتا دارای کمترین محدوده ی فرکانس در مقایسه با سایر امواج مغزی است. به طور کلی موج دلتا در وضعیت خواب و ناهشیاری بیشتر مشاهده می شود. موج دلتا در نوزادان زیر 6 ماه موج غالب است و انتظار می رود که در شرایط طبیعی با افزایش سن از دامنه ی این موج کاسته شود. موج دلتا هم چنین در افرادی با علائم آسیب مغزی، ناتوانی در یادگیری، پلک زدن سریع، حرکات سریع چشم و مغز خواب آلوده مشاهده می شود.

موج تتا : ( فرکانس 8 – 4 هرتز)

موج تتا در خلاقیت و درک شهودی و حسی، تمرکز درونی و حافظه نقش مهمی دارد. در افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی- کم توجهی ، افزایش غیر طبیعی دامنه ی موج تتا منجر به زمان واکنش کند و ناتوانی در یادگیری می شود.

موج آلفا : ( فرکانش 12- 8 هرتز)

موج آلفا در شرایط هشیاری، آرامش درونی،آمادگی ذهنی، اندیشیدن عمیقو در حالت بسته بودن چشم ها دیده می شود. در افراد خیال باف، افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی – کم توجهی، اختلالات یادگیری، افسردگی، آسیب های مغزی خاص و در صورت مصرف مواد و الکل، موج آلفای لوب پیشانی دامنه ی بزرگ تری دارد ولی در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی و بی خوابی، موج آلفا در قسمت پس سری افزایش دامنه خواهد داشت.

موج SMR ( sensory motor rhythm– فرکانس 15 – 12 هرتز)

این موج در حالت های آرامش و تمرکز و بی حرکتی دامنه ی بیشتری دارد. موج SMR یکی از شاخص های اصلی نشان دهنده ی میزان توجه و تمرکز در افراد می باشد. در بیماران مبتلا به اختلال بیش فعالی – کم توجهی معمولا این موج دامنه ی کم تری در مقایسه با افراد معمولی دارد. در این بیماران افزایش دامنه ی موج SMR منجر به کاهش حرکات و افزایش توجه و تمرکز می شود.

موج بتا : ( فرکانس 15 – 22 هرتز )

این موج در فرایند توجه و تمرکز، حافظه، تفکر، حفظ توجه و حل مسئله تاثیر زیادی دارد. افزایش دامنه ی بتا در اختلالات اضطرابی، وسواس، اختلالات خواب و دندان قروچه دیده می شود.

موج high beta : ( فرکانس 35 – 22 )

افزایش دامنه ی این موج در حالت های گوش به زنگی افراطی، اندیشناکی مداوم، پردازش شناختی سریع، زودرنجی و وسواس دیده می شود.

موج گاما : ( فرکانس 42 – 35 هرتز )

موج گاما بیشترین فرکانس را در مقایسه با سایر امواج مغزی دارد و افزایش دامنه ی آن جهت فرایند یادگیری در ارتباط با مسائل پیچیده و چند وجهی ضرورت دارد.

نکته : با افزایش سن از کودکی به بزرگسالی، به تدریج دامنه ی موج تتا کاهش پیدا می کند و دامنه ی موج آلفا افزایش می یابد. اما در اواخر سال های میانسالی و پیری مجددا افزایش دامنه ی موج تتا و کاهش دامنه ی موج آلفا مشاهده می شود. در افرادی که مبتلا به انواع اختلالات نورولوژیک هستند و انواع امواج محرک هم چنین در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی – کم توجهی و اختلالات یادگیری، افزایش دامنه ی موج تتا و کاهش دامنه ی موج آلفا مشاهده می شود.

نکته : نوروفیدبک برای هر فرد، تا حدی منحصر به فرد و خاص عمل می کند. با وجود اینکه اصول و قواعد کلی و عمومی در زمینه ی آستانه ی به هنجار و طبیعی فرکانس و دامنه ی امواج مغزی وجود دارد ولی در نهایت هر فرد با خودش مقایسه می شود. فعالیت الکتریکی امواج مغزی، تحت تاثیر عوامل مختلفی مثل سن، مواد شیمیایی، اختلالات مغزی و درک حسی محرک های بیرونی قرار می گیرد. در ابتدای تولد، موج های مغزی با فرکانس کمتر و دامنه ی بلندتر غالب هستند. با افزایش سن موج هایی با فرکانس بیشتر و دامنه ی کوتاه تر غالب هستند و در اواخر عمر دوباره موج هایی با فرکانس کم و دامنه ی بلندتر غالب می شوند. بنا بر این در حالت طبیعی دامنه ی امواج مغزی در کودکان بیشتر از بزرگسالان است.

سرویس استان ها

رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان عنوان کرد

پروژه‌های محرک توسعه، دومینوهای رونق اقتصادی شهر

ایسنا/اصفهان رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه پروژه‌های محرک توسعه از نظر اقتصادی یا برند شهری باعث شهرت می‌شود، گفت: پروژه محرک توسعه برای شهرهای بزرگ باعث رونق اقتصادی می‌شود و مانند دومینوای می‌ماند که با برداشتن اولین قدم در مسیر توسعه سایر اجزا توسعه به دنبال آن اتفاق می‌افتد.

کوروش خسروی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، در خصوص پروژه‌های محرک توسعه، اظهار کرد: پروژه محرک توسعه برای شهرهای بزرگ باعث رونق اقتصادی می‌شود و مانند دومینوای می‌ماند که با برداشتن اولین قدم در مسیر توسعه سایر اجزا توسعه به دنبال آن اتفاق می‌افتد. اما طراحی پروژه‌های محرک توسعه کار سختی است، اینکه بتوان پروژه‌ای را شناسایی کرد که با سرمایه گذاری بیشتر و زنجیروار باعث رونق اقتصاد شود.

وی ادامه داد: پروژه های محرک توسعه از نظر اقتصادی یا برند شهری باعث شهرت می‌شود. پروژه‌هایی که بخش خصوصی به عهده گرفته و به سرانجام رسانده نمونه‌های آن هستند، اما مدیریت شهری در این زمینه کمتر دخالت داشته و تقریبا فعالیت چشم‌گیری نداشته است.

رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان افزود: با مصوبه شورای شهر اصفهان مدیران مناطق 15 گانه اصفهان را برای تعریف پروژه محرک توسعه آماده کردیم، اما متاسفانه بعضی مناطق دانش نداشتند یا در آن منطقه تحقیقات انجام نشده بود که برای آن‌ها مشاور در نظر گرفتیم؛ حتی برای بعضی مدیران کلاس های آموزشی برگزار شد تا کاملا با پروژه محرک توسعه آشنا و بدانند که چگونه باید آن را عملی کنند.

خسروی تصریح کرد: در حال حاضر هنوز پروژه محرک توسعه را عملی نکردیم و فعلا در حال انجام مطالبات و آموزش ها هستیم، قبلا پروژه هایی توسط بخش خصوصی یا شهرداری‌ها انجام شده اما به این نام شناخته نمی‌شده است؛ برای مثال در دوره مدیریت قبلی شهر، محله جلفا سنگ فرش شد، بعد از این عمل مشاهده کردیم که بخش خصوصی سرمایه‌گذاری زیادی در این منطقه انجام داد و در حال حاضر یکی از تفرجگاه‌های مردم شده و یکی از عوامل جذب توریست در شهر به حساب می‌آید.

وی تصریح کرد: همیشه برای مثال پروژه محرک توسعه محله جلفا را بیان می‌کنم که با هزینه بسیار کم توسط شهرداری انجام شد، اما چند برابر هزینه‌ای که شهرداری صرف کرد، بخش خصوصی برای عمران شهر سرمایه‌ گذاری کرد.

رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان، خاطرنشان کرد: حتی پیشنهاد دادیم که مسابقه‌ای بین شهرداران برای پروژه محرک توسعه برگزار شود تا به دنبال یادگیری رفته و در شهر اجرا و جایزه دریافت کنند. اما بعید است که این جشنواره در دوره پنجم شهرداری برگزار شود زیرا به دانش زیادی احتیاج است و اگر برگزار شود ورودی چندانی نخواهد داشت.

انواع امواج محرک

الکتروتراپی با دستگاه تنس

الکتروتراپی با تنس TENS یکی از مدالیته های فیزیوتراپی موثر در بهبود بسیاری از بیماری های اسکلتی_عضلانی، مغز و اعصاب و روماتیسمی است.

استفاده از تنس از طریق مانع شدن ارسال پیام درد به طناب نخاعی مانع انتشار درد شده و از این طریق موجب کاهش درد می شود.

در ماده ژلاتینی پشت نخاع محلی برای انتشار درد وجود دارد.

فیبرهای باریک پیام های در را به طناب نخاعی منتقل می کنند.

پیام های خاص فیبرهای عصبی حسی میلین دار قطور پیام های گروه قبلی را بطور پیش سیناپسی بلوکه کرده و درنتیجه از رسیدن آن ها به مراکز عصبی بالاتر جلوگیری می کنند.

افزایش فعالیت فیبرهای میلین دار قطور مانع از انتشار درد و فعالیت فیبرهای باریک سبب انتشار درد می شود.

با انتخاب شدت و فرکانس مناسب تنس توسط متخصص فیزیوتراپی می توان فیبرهای عصبی منتقل کننده درد را بلوک کرد.

علاوه بر این تاثیرات استفاده از دستگاه تنس ترشح مواد درونی تسکین دهنده درد یعنی اندروفین ها و انکفالین ها را نیز افزایش داده و از این طریق نیز به تسکین درد کمک می کند.

در طی تحقیقاتی که توسط گروهی از انواع امواج محرک محققان در ارتباط با تاثیر تنس بر کاهش علائم و درد ناشی از آرتروز انجام گرفت مشخص شد که تنس سبب کاهش درد و بهبود علائم آرتروز زانو می شود.

بیماران زیادی می تواننند از مزایای این روش درمانی بهره ببرند.

دکتر فیزیوتراپی با بررسی شرایط بیمار میزان نیاز وی را به جلسات درمانی با تنس تشخیص داده و به کاهش مشکلات بیماران کمک می کند.

بسیاری از بیماران نیازمند خدمات فیزیوتراپی دچار درجاتی از محدودیت های حرکتی هستند بنابراین این افراد می تواند خدمات فیزیوتراپی در منزل را دریافت کنند.

متاسفانه به تازگی شاهد تبلیغ دستگاه های فیزیوتراپی خانگی هستیم که ضروری است با آگاهی کامل از اینکه خدمات فیزیوتراپی تنها باید توسط متخصص فیزیوتراپی و تحت نظر وی انجام شود از استفاه از این دستگاه ها بطور اکید اجتناب شود تا از خطر عوارض جدی آن ها در امان بمانید.

موارد کاربرد تنس

این مدالیته درمانی می تواند بطور موثری درد را پس از اعمال جراحی کاهش دهد.

الکتروتراپی با دستگاه تنس بطور وسیعی در تسکین دردهای حاد و مزمن کاربرد دارد، البته بسته به شدت درد و بیماری میزان جلسات درمانی متفاوت خواهد بود.

تنس برای کاهش دردهای ناشی ناشی از استرین های عضلانی و اسپرین های لیگامانی، دردهای حاد دندانی، آتروفی سودک، درد زایمان و … کاربرد دارد.

الکتروتراپی با دستگاه تنس در کاهش دردهای مزمن ستون فقرات ماند کمردرد نیز موثر است.

الکتروتراپی با تنس در درمان دردهای ناشی از آرتریت و دردهای عضلانی_اسکلتی نیز بسیار موثر است.

تنس در درمان کپسولیت شانه، دردعضلانی همراه با اسپاسم عضلانی و درد پشت نیز بسیار مفید است.

روش های کاربرد تنس

با فرکانس بالا (50_100) هرتز و به صورت پالس های کم عرض انجام می گیرد.

بر اساس حس مریض تا زمانی که حسی شبیه پارستزی قوی بدون انقباض عضلانی ایجاد شود بر شدت آن افزوده می شود.

فرکانس پایین

احساسی شبیه طب سوزنی ایجاد کرده و با فرکانس پایین(1_4) هرتز و بصورت پالس های با عرض زیاد انجام می گیرد.

شدت آن بتدریج افزایش یافته تا انقباضات قوی ایجاد شود.

در مقایسه با سایر روش ها کاهش درد را به مدت طولانی تری در پی دارد.

کوتاه و شدید

فرکانس آن بیش از 100 هرتز و پالس های با عرض زیاد ایجاد کرده و تا بالاترین حد تحمل بیمار شدت آن افزایش می یابد.

این روش سرعت انتقال پیام های درد را کاهش می دهد.

ترکیبی

در این روش ترکیبی از روش های فرکانس بالا و پایین استفاده می شود.

طی این روش فیبر های انتقال دهنده درد تحریک می شوند تا بیمار احساس بهتری داشته باشد.

موارد عدم کاربرد الکتروتراپی با دستگاه تنس

الکتروتراپی با دستگاه تنس درمانی ایمن و بی خطر بوده و عوارض جانبی خاصی در پی ندارد.

با این وجود در برخی افراد ممکن است نسبت به آن حساسیت پوستی داشته باشند.

بیماران مبتلا به اسکلرودرمی، واسکولیت یا آسیب های نوروپاتیک حسی باید با احتیاط استفاده شود.

افرادی که در قفسه سینه خود ضربان ساز قلبی دارند نیز نباید تت درمان با این مدالیته قرار بگیرند چراکه که تنس ممکن است سبب اختلال در عملکرد این دستگاه ها شود.