مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک چیست؟
مدیریت ریسک چیست؟ فرآیند های مدیریت ریسک به چه صورت است؟ موارد مهم در مدیریت ریسک به چه صورت هستند؟ برنامه های مدیریت ریسک چیست و پیاده سازی آن ها چگونه صورت میگیرد؟
در انجام هر کاری چه در حوزه فعالیت شخصی و چه در زمینه فعالیت تجاری و کسب و کار وجود مقداری ریسک غیر قابل انکار میباشد. مدیریت این ریسک که بسته به نوع و محیط فعالیت متفاوت است در به ثمر رسیدن پروژه بسیار حائز اهمیت میباشد. درواقع وظیفه کسی که مدیریت ریسک را بر عهده دارد این است که کمک کندتا میزان ریسک به حداقل مقدار خود برسد و مانع از فعالیت های کسب و کار نشود. در واقع مدیریت ریسک چارچوبی را تهیه میکند که با وجود ریسک موجود در فضای کسب و کار شما به فعالیت خود ادامه دهید و به خواسته های خود برسید.
نکته مهمی که در زیر به آن اشاره شده این است که ریسک همیشه به معنای تهدید و ضرر و زیان نیست بلکه گاها باعث ایجاد فرصت هایی میشود که برای پیشرفت یک سازمان و کسب و کار بسیار مهم است.
در تهیه این مقاله تلاش بر این بود که مواردی تئوریک و کاربردی مطرح شود تا به شما عزیزان در زمینه مدیریت ریسک مجموعه و کسب و کارتان کمکی شود.
مدیریت ریسک چیست؟
برای یافتن این مسئله که مدیریت ریسک به چه معناست ابتدا باید به این پرداخت که معنی خود کلمه ریسک چیست و به چه شرایطی موقعیت ریسکی گفته میشود. ریسک در واژه نامه آکسفورد به موقعیتی گفته شده است که در آن احتمال از دست دادن چیزی، آسیب دیدگی و یا هر شرایط نامطلوب و ناخواسته اتفاق بیافتد. درک ریسک یک واکنش ذهنی است که سنجش شدت ریسک از فرد به فرد متفاوت است و بسته به ریسک پذیری فرد و میزان شناختش از موقعیت دارد. مدیریت ریسک شناسایی، ارزیابی و اولویت بندی خطرات و به دنبال آن استفاده هماهنگ و اقتصادی از منابع برای به حداقل رساندن و کنترل احتمال خطرات ناگوار است.
ریسک میتواند از منابع مختلفی از جمله عدم اطمینان در بازارهای مالی، تهدیدات ناشی از عدم موفقیت پروژه، بدهی های قانونی، تصادفات، دلایل طبیعی و ناشی شود. در کل ریسک باعث ایجاد دو مدل رویداد میشود، رویدادهای منفی که میتوان از آن به عنوان ریسک نام برد و همچنین باعث ایجاد رویداد مثبت میشود که همان فرصت است. مدیر موفق کسی است که توانایی تشخیص فرصت از ریسک را داشته باشد. یکی از شاخصه های مهم کارآفرینان ریسک پذیر بودنشان است.
یکی از موارد حائز اهمیت در این مقوله تفاوت بین ریسک و عدم قطعیت است. یکی از تفاوت های اساسی ریسک و عدم قطعیت این است که در ریسک شما یک سری اطلاعات در مورد موضوع دارید و پیش بینی هایی را نیز در مورد آینده انجام میدهید اما در عدم قطعیت شما نه اطلاعاتی در دسترس دارید و نه بینشی نسبت آینده. با این اوصاف ریسک را میتوان سنجید و ارزیابی کرد و احتمال وقوع آن را پیش بینی کرد اما در فضای عدم قطعیت هیچ کدام از این اقدامات امکان پذیر نیست.
فرآیند مدیریت ریسک
این فرآیند شامل مراحل زیر میشود:
1- ایجاد زمینه : خود این مرحله شامل چند گام کوچک است که شامل موارد مندرج در زیر است:
1-1- درک از موضوع
- بازخورد اجتماعی مدیریت ریسک
- هویت و اهداف ذینفعان
- مبنای سنجش ریسک ها و محدودیت ها
1-2- تعیین چارچوبی برای شناسایی
1-3- تجزیه و تحلیل خطرات درگیر در روند
1-4- کاهش یا حل خطرات با استفاده از منابع تکنولوژیکی ، انسانی و سازمانی موجود
2- شناسایی : پس از ایجاد زمینه گام بعدی در روند مدیریت ریسک شناسایی ریسک های احتمالی است. ریسک ها مربوط به پیش آمد هایی هستند که هنگام به وقوع پیوستن باعث ایجاد تهدید یا فرصت میشوند. یکی از مواردی که در شناسایی ریسک باید مورد توجه قرار گیرد منشا ریسک است. منشا ریسک میتواند داخل سازمانی باشد و یا مربوط به خارج سازمان باشد. یکی دیگر از مواردی که موقع شناسایی ریسک باید به آن توجه ویژه کرد تحلیل مسئله است. ریسک ها معمولا با شناسایی تهدید ها آشکار میشوند. از جمله تهدید ها میتوان به تهدید های از دست دادن سرمایه، سوء استفاده از اطلاعات محرمانه و یا خطاهای انسانی که باعث آسیب های جانی میشود اشاره کرد.
روش های متفاوتی برای شناسایی ریسک وجود دارد که شاید بسته به فرهنگ جامعه و شخصیت افراد مختلف باشد. روش های شناسایی ریسک عبارتند از:
- شناسایی ریسک مبتنی بر اهداف : هر چیزی که مانع از سازمان برای رسیدن به هدفش میشود ریسک محسوب میشود.
- شناسایی ریسک مبتنی بر سناریو : شما برای رسیدن به اهداف سازمان خود تعدادی سناریو طراحی کردید که احتمال جایگزینی نیز در بین آن ها وجود دارد، اما اگر به صورت ناخواسته اتفاقی رخ دهد که سناریویی که در برنامه نیست جایگزین شود ریسک ایجاد میشود.
- بررسی خطر مشترک : در این بررسی هر صنعت به صورت جداگانه و مستقل بررسی میشود و لیستی از ریسک ها شناسایی میشود هر یک از ریسک های موجود در لیست را میتوان در شرایط خاص خود بررسی کرد.
3- ارزیابی : پس از شناسایی ریسک های مربوط به کسب و کار باید آن ها را ارزیابی کنیم و شدت وقوع هر کدام را بسنجیم. مشکل اساسی در ارزیابی ریسک تعیین میزان وقوع است زیرا اطلاعات آماری دقیق مدیریت ریسک چیست؟ در مورد انواع حوادث به دلیل نادر بودن آنها، بخصوص در مورد وقایع طبیعی فاجعه بار گذشته در دسترس نیست. علاوه بر این، ارزیابی شدت وقوع ریسک بر دارایی های نامشهود بسیار سخت است. اگر ریسک های موجود به صورت کامل ارزیابی و اولویت بندی نشوند امکان به وجود آمدن ضرر غیر قابل جبران پیش میآید.
برنامه مدیریت ریسک
برنامه مدیریت ریسک سندی است که یک مدیر پروژه برای پیش بینی خطرات، برآورد اثرات و تعریف پاسخ به خطرات آماده می کند. برنامه مدیریت ریسک شامل تجزیه و تحلیل خطرات احتمالی با هر دو شدت زیاد و کم میباشد. همچنین این برنامه شامل راهکار هایی برای جلوگیری از گرفتاری پروژه در این ریسک ها میشود. برنامه های مدیریت ریسک باید به طور دوره ای توسط تیم مدیریت ریسک چیست؟ پروژه مورد بررسی قرار گیرند تا از شدت آن در دوره های مختلف پروژه اطلاعاتی در دسترس باشد و نسبت به این اطلاعات پیش بینی های لازم انجام شود.
برنامه مدیریت ریسک برای کنتر ریسک مورد بررسی باید پیشنهادات امنیتی مناسبی ارائه کند. برای مثال مدیر فناوری یک سازمان تهدید ویروس را شناسایی میکند و برای جلوگیری از آن راه حل آنتی ویروس را پیشنهاد میکند. همچنین برنامه مدیریت ریسک باید افراد مسئول برای هر اقدامی را نیز تعیین کند. مرحله بعد از ارزیابی ریسک طراحی برنامه مدیریت ریسک میباشد.
- پیاده سازی برنامه مدیریت ریسک :
اجرای کلیه اقدامات طراحی شده در برنامه مدیریت ریسک. یکی از اقداماتی که باید انجام شود بیمه کردن همه مواردی است که در قوانین بیمه ها میگنجد زیرا این اقدام باعث مدیریت ریسک چیست؟ میشود سهمی از ریسک شما به بیمه منتقل شود.
- بررسی و ارزیابی طرح :
برنامه های اولیه طراحی شده معمولا بدون نقص نمیشوند و باید در حین اجرایی شدن نیز مورد ارزیابی و راستی آزمایی قرار بگیرند. در این مرحله هر بازخورد را باید تحلیل کرد و در صورت نیاز تغییرات لازم را در برنامه مدیریت ریسک اعمال کرد.
باید به این نکته توجه کرد که برنامه مدیریت ریسک و و تحلیل های آن به صورت دوره ای و مداوم به روز شوند تا هیچ ریسکی از قلم نیوفتد.
با توجه به نکاتی که در این مقاله اشاره شد به این نتیجه میرسیم که یک کسب و کار و یک مجموعه هیچ گاه قادر نخواهند بود که تمام ریسک یک پروژه را از بین ببرند پس باید تلاش کنند که ریسک ها را به طور دقیق شناسایی کرده و راهکار های مناسب برای هرکدام را پیش بینی کنند. لازم به ذکر است که انجام فعالیت های مدیریت ریسک نباید هیچ گاه تعطیل شود زیرا غیر فعال بودن این بخش باعث نادیده گرفتن ریسک های پیش رو میشود که این مسئله خود شاید مسبب ضرر و زیان های جبران ناپذیری شود.
یکی دیگر از نکاتی که باید به آن اهمیت داد این است که باید اکثر تیم مدیریتی سازمان در زمینه مدیریت ریسک دانش لازم را داشته باشند و راه و روش های مدیریت ریسک را بلد باشند زیرا باید توانایی درک گزارشاتی که به طور مداوم از ریسک های موجود ارائه میشود را داشته باشند و اگر پیشنهادی دارند آن را اعمال کنند. یکی دیگر از شاخصه های تیم مدیریتی این است که باید به خوبی توانایی این را داشته باشند که ریسک خوب را که باعث ایجاد فرصت میشود را از ریسک بد که باعث ضرر و زیان میشود تشخیص دهند و از فرصت ها در راستای پیشرفت سازمان کمک بگیرند.
با توجه به مواردی که گفته شد اهمیت مدیریت ریسک در کسب و کار ها روشن شد و ضرورت برای تخصیص منابع زمانی، مالی و انسانی برای بررسی ریسک های موجود در حرفه کسب و کار بیش از پیش نمایان شد. یکی از اولین و مهمترین اقداماتی که هر مدیر و یا صاحب کسب و کار باید برای شناسایی ریسک های کسب و کار خود انجام دهد آموزش خود و اطرافیانشان میباشد. آموزش های آزاد دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران با برگزاری دوره های کوتاه مدت و بلند مدت در این راه همراه و همقدم شما میباشد.
مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس
حتی با وجود رشد چشمگیر بازار سرمایه ایران طی چند سال اخیر و کسب سودهای کوچک و بزرگ توسط صاحبان سرمایه، نباید روزهای سخت بازار بورس را فراموش کرد. ذات بازارهای مالی افت و خیز است و افراد باید در جایگاه خود بتوانند با مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس، بهترین نتیجه را از این بازار بزرگ کسب کنند.
مدیریت سرمایه در بازارهای مالی از اهمیت ویژهای برخوردار است و میتواند ضامن حفظ و رشد سرمایه معاملهگران باشد. برای پیاده سازی قوانین مدیریت سرمایه در بازار بورس، تفکر منطقی با برنامهریزی دقیق معاملاتی برای فرد الزامی است. در ادامه قصد داریم تا ابتدا مدیریت سرمایه را بررسی کنیم و به خصوص در این زمینه با مدیریت ریسک آشنا شویم. معاملهگری که از آرامش روحی بیشتری در زمان معاملات برخوردار بوده و تمام ریسکهای ممکن را شناسایی و با در نظر گرفتن آنها اقدام به سرمایهگذاری کرده، قطعا موفقیت را بهتر از دیگر معاملهگران لمس میکند.
مدیریت سرمایه چیست؟
دانش و مهارت سرمایهگذاری در بازار مالی با متحمل شدن ریسک حداقلی و نتیجه کسب بازدهی حداکثری را مدیریت سرمایه مینامند. در بحث مدیریت سرمایه کنترل ریسک و حفظ دارایی از اصلیترین قوانین است. برای درک وابستگی مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک جالب است بدانید که حتی برخی از منابع آموزشی، مدیریت سرمایه را همان مدیریت ریسک مینامند. به عبارتی برای مدیریت سرمایه و به دست آوردن بازدهی مورد انتظار باید مقدار ریسک مشخصی را بپذیرید. اما دقت داشته باشید که باید سطح ریسکپذیری خود را از قبل از ورود به معاملات تعیین کنید. این کار به منظور جلوگیری از ضررهای سنگین مالی انجام میشود. با مشخص بودن بازده مورد انتظار و سطح ریسکپذیری و ایجاد تعادل در این مفاهیم، باید در نهایت برای کسب سود، امکان تحمل ضرری معقول نیز پیش روی شما باشد.
قوانین مدیریت سرمایه در فرآیند معاملات، میتواند در راستای کاهش ضرر و زیان تأثیر زیادی داشته باشد. با ترکیب استراتژی معاملاتی درست و مدیریت سرمایه به مرور زمان شاهد رشد سرمایه خود خواهید بود. جزئیات نقشه راه مدیریت سرمایه وابسته به دیدگاه سرمایهگذار، اهداف مالی و روحیات شخصی او است. با تعیین این معیارها سرمایهگذار در برابر درجه ریسکپذیری خود در دو دسته کلی ریسکگریز و ریسکپذیر قرار خواهد گرفت تا از قواعد مدیریت ریسکی متناسب با شخصیت سرمایهگذاری خود استفاده کند.
امروزه برای مدیریت سرمایه و ریسک روشهای مختلفی وجود دارد. این روشها فرمول مشخصی ندارند؛ اما برای تعیین قوانین مدیریت سرمایه و ارزیابی دقیق موقعیتهای معاملاتی در بازار، شاخصهای ریسک، بازده، حجم معاملات، نسبت بازده به ریسک مدیریت ریسک چیست؟ و نسبت افت سرمایه وجود دارند.
مدیریت ریسک چیست؟
مفهوم مدیریت ریسک در بازار سرمایه اهمیت زیادی دارد و نقش آن در معاملات پررنگ است. برای یک معاملهگر بهترین کار این است که ریسک را به خوبی بشناسد و آن را درک کند. از آنجاست که به جای ترسیدن میتواند به کنترل ریسک بپردازد.
همیشه ریسک به معنی خطر نیست. شاید به دلیل این که ریسک از نظر برخی از معاملهگران مساویست با خطر، بسیاری افراد دوست دارند تا جایی که امکان دارد از آن پرهیز کنند. اما موضوع این است که میتوان مدیریت ریسک را به کار گرفت تا خطرات موجود معاملات را حذف کرد. ریسک ذات بازار مالی است؛ اما رمز موفقیت در این است که بدانید چه ریسکهایی را باید در نظر بگیرید و برای آنها برنامهریزی کنید.
در زمینه مدیریت ریسک مسئله اصلی این است که افراد یا خیلی زیاد ریسک معاملاتی را میپذیرند و یا اصلا ریسک را نمیپذیرند. در مدیریت ریسک تعادل در این مسئله بسیار اهمیت دارد و یکی از رموز اصلی موفقیت در بازار سرمایه محسوب میشود. اجتناب کامل از ریسک به هر قیمتی میتواند فرصتهای خوب معاملاتی را از بین ببرد.
در تعاریف، ریسک در بازار بورس را میتوان به طور کلی به دو دسته تقسیم کرد. انواع دیگر ریسک را میتوان زیرمجموعه این دو ریسک محسوب کرد. ریسکها به طور کلی به ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک تقسیم میشوند.
ریسک سیستماتیک
ریسک سیستماتیک از کل سیستم ناشی میشود. وقوع حوادث سیاسی یا اقتصادی میتواند تمام بازار را با ریسک تغییر مواجه کند. ریسک سیستماتیک کل بازار را درگیر میکند و در زمان رخداد آن تفاوتی بین سهام ارزنده بازار با دیگر سهام وجود ندارد. به عنوان مثالی برای ریسک سیستماتیک میتوانیم به شیوع ویروس کرونا در جهان اشاره کنیم. با شیوع کرونا تمام بازارهای مالی جهانی به خصوص در ماههای نخست سال 2020 دچار افت قیمت شدند. ریسک سیستماتیک قابلیت حذف از سرمایهگذاری ندارد. حتی به دلیل این که مدیریت این ریسک از توانایی سرمایهگذار خارج است، آن را ریسک غیر قابل اجتناب نیز مینامند.
ریسک نرخ بهره، ریسک تورم در اقتصاد، ریسک سیاسی کشور، ریسک تجاری یا محدودیت ناشی از قوانین یا تحریم و ریسک نوسانات نرخ ارز از جمله ریسکهایی هستند که در دسته ریسکهای سیستماتیک قرار داده میشوند و اجتناب از آنها ممکن نیست.
ریسک غیر سیستماتیک
دسته دوم از ریسک را ریسک غیر سیستماتیک مینامند. در ریسک غیر سیستماتیک بخشی از بازار تحت تاثیر قرار میگیرد. در حقیقت این بزرگترین تفاوت این دو دسته ریسک است. گاها حتی تنها یک یا چند شرکت با ریسک غیر سیستماتیک تحت تأثیر قرار میگیرند. این ریسک ناشی از مشکلات درونی شرکتها بوده و به موارد داخلی شرکت یا یک صنعت خاص باز میگردد. این نوع ریسک قابل کاهش و یا حتی حذف کلی است. البته برای این کار نیاز به تدبیراندیشی کلان وجود دارد.
برای مثال مشکلات موجود در مدیریت شرکت و یا حتی استفاده نادرست از منابع میتواند هزینهها را افزایش و به تبع سود را کاهش دهد. بنابراین این مدل ریسک مربوط به مشکلات درونی شرکت است و نمیتواند تأثیر منفی روی شرکتهای دیگر یا کل بازار بگذارد. ریسک غیر سیستماتیک را ریسک قابل اجتناب نیز مینامند؛ زیرا توانایی حذف آن وجود دارد.
با توجه به این که کنترل ریسک سیستماتیک از توان ما خارج است، زمانی که صحبت از مدیریت ریسک میشود، مقصود تغییر در ریسک غیر سیستماتیک است. ریسک عملیاتی شرکت، ریسک مربوط به تغییر قوانین مربوط به حوزه فعالیت شرکت، ریسک اعتباری، ریسک خرید مواد اولیه و … نمونهای از انواع ریسکهای غیر سیستماتیک محسوب میشوند.
چطور میتوانیم ریسک را مدیریت کنیم؟
در مدیریت ریسک ما ابتدا باید بتوانیم نوع ریسک را مشخص کنیم. برای مثال باید ریسکهای موجود در شرکت و حتی ریسکهای موجود در بازارهای گوناگون شناسایی شوند. پس از شناخت ریسک باید به دنبال حداقل سازی ریسکهای هر دارایی موجود در سبد دارایی باشیم. حتی پس از شناسایی فرصتها و تهدیدهای موجود، در صورتی که خطر جدی برای سهم شناسایی شد باید تصمیم به فروش آن سهم بگیریم.
برای فعالیت در بازار بورس باید بتوانیم اشتباه کردن را بپذیریم و قبل از اینکه مشکلات توانایی تصمیمگیری را از ما بگیرند، از معامله خارج شویم. در این بین داشتن استراتژی معاملاتی یکی از ضروریترین بخشهای مدیریت ریسک است. معاملهگر موفق باید بداند در چه نقاطی برای خرید و فروش سهم اقدام کند و وارد سهم شود. گاهی به امید درست شدن شرایط و باقی ماندن در یک موقعیت معاملاتی شرایط روز به روز بدتر شده و دارایی از بین خواهد رفت. بنابراین مفاهیمی مانند حد ضرر به وجود آمدهاند که آشنایی با آنها از الزامات معاملهگری در بازار سرمایه است
تعادل در ریسک چگونه ایجاد میشود؟
برای رسیدن به تعادل در سرمایهگذاری ریسک غیر سیستماتیک باید به حداقل ممکن برسد. این کار را میتوان با ایجاد پرتفویی متشکل از سهمهای گوناگون ممکن کرد. پس از بررسی سهمها و شناسایی ریسکهای موجود باید به بررسی بیشتر دارایی خود بپردازیم تا بتوانیم با ایجاد تغییرات بزرگ و کوچک ریسک را برای سرمایهگذاری خود کاهش دهیم. برای این کار میتوانیم از کنار هم قراردادن سهامی که دارای ریسکهای مشابه هستند، در سبد سرمایهگذاری خود پرهیز کنیم. برای مثال اگر سهام شرکتی دارای ریسکی مشخص است، بهتر است شرکت دیگری با همین ریسک در سبد خود نداشته باشیم و برای پوشش ریسک، سهام شرکتی را خریداری کنیم که شکل دیگری از ریسک غیر سیستماتیک را با خود به دوش میکشد.
این حالت تعادلیترین حالت ممکن در بازار سهام است که با تنوع بخشی و تشکیل سبد سرمایهگذاری به وجود میآید.
از طرفی برای کاهش ریسک بهتر است تا از صنایع نیز بهترین سهمها را انتخاب و خریداری کنیم. اگر تمام سرمایه خود را روی یک شرکت سرمایهگذاری کنیم، تمام دارایی خود را در معرض ریسک آن سهم قرار دادهایم. در صورتی که تشکیل سبد سهامی که سهام مختلف را از صنایع مختلف با میزان ریسک مختلف در خود دارد، نقش مؤثری در متعادل ساختن ریسک و حداکثرسازی سود دارد.
البته برای متعادل ساختن ریسک نباید نقش تنوع بخشی سرمایهگذاری در حوزههای مختلف را فراموش کرد. به عبارتی هر بازار مالی با توجه به رکود و رونق موجود میتواند جذاب باشد. در این شرایط میتوان زمانی که بازار مالی خاصی با ریسک زیادی مواجه شده است، در بازار مالی دیگری سرمایهگذاری کرد و از این طریق نیز به تعادل رسید. یک سرمایهگذار موفق باید بتواند در خصوص بازارهای مالی متفاوت بررسیهای لازم را انجام دهد و شرایط آنها را تحلیل کند. این را نیز مد نظر داشته باشید که در صورت تغییرات ناگهانی یک بازار نیاز به تغییر سریع آن نیست. گاهی پس از مدت کوتاهی شرایط به حالت اولیه باز میگردد.
نکاتی که در زمینه مدیریت سرمایه و ریسک باید رعایت کنید
پس از اینکه مفهوم مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس را درک کردیم، باید بتوانیم از آن در معاملاتمان استفاده کنیم. اما مدیریت سرمایه در بازارهای مالی نیاز به رعایت یکسری قواعد مرسوم دارد. در ادامه قصد داریم تا توصیههای رایج در این زمینه را بررسی کنیم:
_ حتما پیش از ورود به موقعیت معاملاتی ریسک و بازدهی که از معامله انتظار دارید را تعیین کنید.
_ تعیین حد ضرر برای جلوگیری از ضرر و زیان بیشتر یکی از ارکان اصلی مدیریت ریسک در بازار سرمایه است. با رشد قیمت سهم باید حد ضرر را به صورت پلهای تغییر دهید تا با شرایط جدید هماهنگ باشد.
_ طبق اصول سرمایهگذاری حداکثر مقدار ریسک در هر موقعیت معاملاتی 3 درصد است.
_ در صورت وجود چندین موقعیت معاملاتی باید حداکثر ریسک قابل تحمل را بین این معاملات تقسیم کرد.
زمانی که به بازدهی زیاد معاملات میاندیشید، ریسک سنگین آن را نیز مد نظر داشته باشید. زیرا همانطور که میدانید سود بیشتر مساویست با ریسک بیشتر معاملات.
_ برای معاملات خود حد سود تعیین کنید. هیچ سهمی تا ابد رشد نخواهد کرد. بنابراین گاهی به طمع سود بیشتر ممکن است به ناگاه وارد یک شرایط نزولی شده و سود و سرمایه خود را از دست بدهید.
سخن پایانی
به عنوان یک سرمایهگذار موفق در بازار سرمایه باید دیدگاه کاملی راجع به ریسک داشته باشیم و بتوانیم ریسک سهام مختلف را شناسایی کنیم. از ریسک کردن نترسید و به جای آن مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس را فرا بگیرید. ریسک عضوی جدانشدنی از بازارهای مالی است و باید از آن استفاده کرد تا با مدیریت درست شرایط بهترین موقعیتهای معاملاتی را شکار کرد. این نکته را نیز فراموش نکنید که برای سرمایهگذاری موفق باید پیش از ورود به بازار دورههای آموزشی لازم را گذرانده باشید و بتوانید بازار را تحلیل کرده تا بهترین مدیریت سرمایه را برای دارایی خود انجام دهید.
مدیریت ریسک و کاربرد آن در نگهداری و تعمیرات
تعریف ریسک و مدیریت ریسک | انواع ریسک ها | راهکارهای مدیریت ریسک بهتر در نت ( نگهداری و تعمیرات )
مدیریت ریسک در نگهداری و تعمیرات میتواند ریسکها و فرصتها را برای ما کنترل کند، چراکه عدم قطعیتها را میتوان به ریسکها و فرصتها تقسیم کرد؛ اما قبل از اینکه به بحث اصلی بپردازیم اجازه بدهید یک نگاهی به تعاریف جامع از مدیریت ریسک بیندازیم:
مدیریت ریسک به فرایند شناسایی، تحلیل و پاسخ به عوامل خطرساز گفته میشود که در طول عمر یک پروژه یا فرایند ممکن است رخ بدهند. اگر مدیریت ریسک بهدرستی و بهطور صحیح انجام شود میتواند با کنترل وقایع آینده، از خطرات احتمالی پیشگیری کند.
استاندارد ISO9001:2015 ریسک را عدم قطعیت تعریف کرده است که با رویدادهای بالقوه در ارتباط میباشد و آن را معمولاً بهعنوان یک نتیجه از احتمال و پیامد چنین رویدادی بیان میکند
چنانچه مدیریت ریسک بهدرستی انجام شود میتواند با کنترل رخدادهای آینده، از خطرات احتمالی پیشگیری کند.
قطعاً ریسکها و خطرات در فرایند نگهداری و تعمیرات مانند سایر فرایندهای یک سازمان اثرات منفی دارند و فرصتها نتایج مثبتی برای ما به همراه دارند که بهطور بالقوه میتوانند بر دستیابی به اهداف نگهداری و تعمیرات و سازمان تأثیر بگذارند.
مدیریت ریسک در تدوین اهداف و برنامههای مدیریت نگهداری و تعمیرات همانطور که استاندارد ISO 9001:2015 برای کلیه فرایندهای سازمان عنوان کرده است، ضروری است و نتیجه آن اطمینان از تصمیمگیری در راستای اهداف سازمانی و الزامات ذینفعان است.
این را بدانیم که مدیریت ریسک یک فرایند مستمر است و چنانچه مدیریت ریسک در نگهداری و تعمیرات بهدرستی انجام شود میتواند با کنترل وقایع آینده، از خطرات احتمالی پیشگیری کند.
گام های اساسی مدیریت ریسک
این فرایند بسیار مهم بهطورکلی دارای ۶ گام یا مرحله اصلی است که مطابق با موارد زیر انجام میشود.
- تعریف هدف
- شناسایی ریسک ها
- ارزیابی اولیه ریسک ها
- تعریف و ارائه راهکارهای مناسب
- اجرای فعالیت های تعریف شده
- ارزیابی تفضیلی و ایجاد بهبود
با توجه تعاریف مطرح شده و اینکه مدیریت ریسک در نگهداری و تعمیرات بهمنظور شناسایی و کاهش ریسکهای احتمالی، برنامهریزی و تصمیمگیری درست در رابطه با ریسکهای احتمالی انجام میشود، ریسکهای موجود در نگهداری و تعمیرات با توجه به ۳ زیر فرایند نگهداری و تعمیرات مطابق با استاندارد EN17007 یعنی مدیریت، تحقق یا عملیات و پشتیبانی تقسیمبندی میشوند.
همچنین این تقسیمبندی را میتوان مطابق با چارچوب مدیریت نگهداری و تعمیرات بر اساس سند انجمن جهانی مدیریت نگهداری و تعمیرات و مدیریت دارایی با توجه به ۷ جز اصلی نگهداری و تعمیرات یعنی الزامات، مدیریت نگهداری و تعمیرات، مدیریت استراتژی نگهداری و تعمیرات، عملیات و اجرای نگهداری و تعمیرات و تخصیص منابع، موارد قابل تحویل و همچنین ارزیابی و بهبود مستمر انجام داد که باید اقدامات مناسب در جهت مدیریت و کاهش آنها ارائه شود.
ریسکهای کلیدی نگهداری و تعمیرات
در اینجا به ۲۰ ریسک با اهمیت و کلیدی در نگهداری و تعمیرات پرداختهایم که نسبت به سایر ریسکها در اولویت قرار دارند.
مدیریت ریسک در بازار ارزهای دیجیتال چگونه است؟
وقتی صحبت از معامله و خریدوفروش ارزهای دیجیتال به میان میآید، میتوان با انجام چند اقدام اساسی از ضرر و خسارت جلوگیری کرد. وبسایت «کویندسک» مقالهای در این رابطه منتشر کرده است، که در آن سعی شده به صورت خلاصه و در چند گام به معاملهگران یادآور شود که چگونه از خود و داراییهای خود در برابر نوسانات غیرمتعارف بازار ارزهای دیجیتال محافظت کنند.
همیشه این امکان وجود دارد که با استفاده از تحلیلهای فاندامنتال و تکنیکال بازار، ارزش واقعی یک شرکت یا دارایی را تعیین کرد و بدین وسیله علاوه بر کاهش ریسک، شانس موفقیت خود را در این سرمایهگذاری خاص افزایش داد.
اما برای انجام چنین کاری باید از قبل برنامهریزی کرد.
تسلط بر احساسات
تهیه یک برنامه موفق مدیریت ریسک برای به حداقل رساندن پیامدهای غیرمنتظره و کاهش کلی خسارات مالی، از اهمیت زیادی برخوردار است.
یک برنامه موفق مدیریت ریسک برای جلوگیری از عادات معاملاتی مخرب شما و همچنین توجیه انتظارات اساسی شما از بازار، باید همزمان و به موازات سوابق معاملاتی شما اجرا شود.
بعضی اوقات وسوسهها باعث میشوند که شما انتخابهای بدی داشته باشید، انتخابهایی که بیشتر از همه جا در بازارهایی که تحت تاثیر ترس و طمع هستند، قابل مشاهده هستند.
هرکسی میتواند با به حداقل رساندن عادات معاملاتی منفی و مخرب خود، بدون صرف هزینههای زیاد، سود بیشتری کسب کند.
مدیریت ریسک یکی از مهمترین فاکتورهایی است که باید در سرمایهگذاری در نظر گرفته شود
یکی از مؤلفههای مهم یک برنامه مدیریت ریسک موفق این است که بدانید چه نوع معاملهگری هستید و مهارتهای شما چیست و در چه حدی است. برای نمونه به این معاملهگران فرضی و شخصیت آنها توجه کنید:
«من معمولاً سود و زیانم سربهسر میشود». این پاسخ نشانه آن است که مدیریت ریسک شما مؤثر بوده است اما ریسک گریزی شما باعث میشود که نتوانید از هیچ فرصت خوبی استفاده کنید و حتی از پس پرداخت کارمزدهای مدیریت ریسک چیست؟ معاملات نیز برنمیآیید.
«من سود کمی به دست میآورم». این اتفاق نشانه مؤثر بودن برنامه مدیریت ریسک شماست و البته نشاندهنده این هم است که شما اجازه نمیدهید معاملات شما بهطور کامل روند خود را طی کنند. این شرایط معمولاً به دلیل تصمیماتی که شما بهطور احساسی و با عجله گرفتهاید اتفاق میافتد. به عنوان مثال موقعیتی را زودتر از موعد میبندید، چرا که به دلیل استفاده از روشهای سرمایهگذاری سنتی، قابل پیشبینی است.
«من معمولاً سود زیادی به دست میآورم». این جمله نشانه این است که استراتژی مدیریت ریسک شما به خوبی کار میکند و قدرت ریسک گریزی شما با انتخاب ریسک مناسب با توجه به حجم معاملات، به اوج خود رسیده است. این معاملهگران معمولاً موقعیتهای خود را روی قیمتهای از پیش تعیینشده میبندند و اجازه میدهند که بقیه کارها روند عادی خود را طی کنند.
«من معمولاً متضرر میشوم». چنین پاسخی به این معناست که شما فهم ناقصی از چرخههای بازار دارید و باید بررسی بیشتری روی گروه دارایی که قصد سرمایهگذاری در آن دارید، انجام دهید. این همچنین نشانه این است که شما تمایل بیشتری به انتخاب توکنها، پروژهها و کوینهای غیرنقدشونده یا با نقدینگی پایین دارید.
شما با مشاهده این شخصیتهای فرضی میتوانید تا حدودی ذهنیت و طرز فکر معاملاتی خود را حدس بزنید. هدف ما از این کار این است که مشخص کنیم چه عادتهایی به شما ضرر میزنند و چه عادتهایی شما را به سمت کسب سود بیشتر، راهنمایی میکنند.
همیشه سعی کنید خونسرد و منطقی باشید. احساسات خود را مدیریت ریسک چیست؟ از وجه روانشناسانه معامله حذف کنید و تنها روی اطلاعاتی تکیه کنید که در مقابل چشمان شماست. اطلاعاتی مثل قیمت، حجم، اخبار و روند بازار.
همه تخممرغها در یک سبد قرار ندهید
هرگز تمام تخممرغهایتان را در یک سبد قرار ندهید.
مهم نیست که فرصت انجام یک معامله خاص چقدر وسوسهکننده یا مثبت به نظر بیاید، شما هیچوقت نباید تمام ارزش و سرمایه خود را در یک پروژه متمرکز کنید.
به طور معمول انتخاب ترکیبی از یک گروه دارایی (حتی ترکیبی از گروههای دارایی متفاوت در سبد سرمایهگذاری شما) برای سرمایهگذاری، تدبیر خوبی برای کاهش خسارات ناشی از نوسانهای ناگهانی قیمت در یک صنعت یا بازار خاص است.
نوسان بازار ارزهای دیجیتال میتواند حتی مطمئنترین معاملات را خراب کند و ضرر هنگفتی به شما برساند. به همین دلیل ما به شما پیشنهاد میکنیم که در ۵ کوین یا بیشتر، به طور همزمان، سرمایهگذاری کنید.
این را هم به یاد داشته باشید که شما باید از مزایای وجود حد ضرر (Stop loss) یا سفارشهای OCO در صرافیها برای زمانهایی که شما حضور فیزیکی ندارید، مثل زمان استراحت یا کار، استفاده کنید.
معاملهگران تازهوارد بسیاری از اوقات از عهده اعمال یک سیاست خروج (Exit Strategy) مناسب برنمیآیند و پس از اینکه بعد از مدتی به سراغ کامیپوتر رفتند، متوجه میشوند که سبد ارزهای دیجیتال موردعلاقه آنها ۲۰ درصد ریزش داشته و روند جدید هم وارد سیر نزولی شده است. اعمال یک سیاست خروج مناسب نه تنها ریسک معاملات را کاهش میدهد، بلکه باعث خواهد شد که شما کنترل بهتری روی ضررهای خود داشته باشید.
سخن آخر هم اینکه شاید استفاده از یک استراتژی خرید و نگهداشتن (Buy and Hold) برای یک دوره بلندمدت و نفروختن آن، هنگام سرمایهگذاری روی یک کوین جدید وسوسه کننده باشد؛ اما واقعیت این است که این روش منفعلانه که برای معاملهگران تازهوارد به دلیل سادگی آن بسیار وسوسه کننده است، به غلط با کاهش ریسک پیوند خورده است.
در واقعیت، احتمال اینکه شما با استفاده از این روش فوق محتاطانه بتوانید سود زیادی به دست آورید بسیار پایین است. پس بهتر است خود را با انتخاب یک حد ریسک مناسب و یک برنامهریزی مشخص مسلح کرده و وارد میدان شوید. معامله در بازار ارزهای دیجیتال نیز در صورت اجرای صحیح آن، میتواند تجربه مطبوع و پرسودی برای شما باشد.
چگونگی بررسی ریسک و مدیریت آن
در هر جایگاهی باشید، در موقعیتهایی قرار میگیرید که نیاز است تصمیمگیری کنید که در بعضی مواقع همراه با ریسک است. در نتیجه بررسی ریسک بسیار حائز اهمیت است.
ریسک از دو بخش تشکیل شده است: احتمال این که اتفاقات با خطا و اشتباه رخ دهند و پیآمدهای منفی که ممکن است به همراه داشته باشند.
ممکن است شناسایی ریسک سخت باشد، به هر حال، میتوان آن را برنامهریزی و مدیریت کرد و اگر شما در زمینههای سرمایه، زمان یا اعتبار با شرایطی رو به رو شدید که برای آن برنامهای نداشتید، باید حواستان را جمع کنید.
چون کار کردن همراه با ریسک و خطر است، بررسی و آنالیز ریسک یک مسئلهی اساسی به شمار میرود. این بررسی میتواند به شما کمک کند تا زمان مواجه شدن با ریسک را با توجه به شرابط و موقعیتتان بشناسید و درک کنید. به عبارت دیگر، به شما کمک میکند تا ریسک را مدیریت کنید و اثر آن را بر روی برنامهای که دارید کم کنید.
بررسی ریسک چیست؟
بررسی ریسک فرآیندی است که به شما کمک میکند تا مشکلات بالقوهای را که میتوانند طرح و پیش قدمی کسب و کارتان را از بین ببرند، شناسایی و مدیریت کنید.
برای انجام دادن آنالیز ریسک، ابتدا باید تهدیدهای ممکن که با آنها مواجه هستید را شناسایی کنید و احتمال به وقوع پیوستن خطرها را ارزیابی کنید.
بررسی ریسک میتواند کار پیچیدهای باشد، تا جایی که گاهی نیاز است جزئیات اطلاعات مانند برنامهی پروژه، اطلاعات مالی، قوانین امنیتی، پیشبینی فروش و بازاریابی، و اطلاعات دیگر مرتبط را رسم کنید. به هر حال، بررسی ریسک یکی از ابزارهای اساسی است و باعث حفظ زمان، هزینه و اعتبار میشود.
چه زمانی آنالیز ریسک لازم است؟
- هنگامی که برای یک پروژه برنامهریزی میکنید، برای کمک به پیشبینی و خنثی کردن مشکلات قابل وقوع.
- هنگامی که در حال تصمیمگیری برای همراهی کردن با یک پروژه هستید.
- هنگامی که قصد دارید سطح ایمنی و مدیریت ریسک بالقوه را در محیط کارتان افزایش دهید.
- برای آمادگی در مقابل اتفاقاتی مانند خرابی تجهیزات و تکنولوژی، سرقت، بیماری کارمندان، یا حوادث طبیعی.
- هنگامی که برای تغییراتی که در محیط پیرامون رخ میدهد میخواهید برنامهریزی کنید، برای مثال رقیب جدیدی در حرفهی شما وارد بازار میشود، یا تغییری در سیاست های دولت رخ میدهد.
چگونگی استفاده از آنالیز ریسک
برای اعمال آنالیز ریسک، مراحل زیر را دنبال کنید:
۱. تهدیدها را شناسایی کنید
اولین مرحله از آنالیز ریسک شناسایی ریسکهای موجود و قابل وقوع است. ریسکهایی که ممکن است با آنها مواجه شوید. این تهدیدها میتوانند منابع متفاوتی داشته باشند. برای مثال میتواند موارد زیر باشد:
انسانی- بیماری، آسیب، یا از دست دادن یک فرد مهم باشد.
اداری- قطع شدن منبع تاَمین یا خدمت، از دست دادن دسترسی به سرمایهی اصلی، یا مشکل در توزیع.
وابسته به شهرت و اعتبار- از دست دادن اعتماد مشتریان یا کارمندان، یا آسیب به شهرت و اعتبار بازار و کسبوکار
رویهای- مشکل در جوابگویی، سیستمهای درونی یا تنظیمات یا شکستهای مالی
پروژهای- بیشتر از بودجه خرج کردن، طول کشیدن کارهای اصلی، یا پیش آمدن مشکلاتی در رابطه با محصولات یا کیفیت خدمات
مالی- شکست کسبوکار، نوسانات بازار سهام، تغییرات میزان سود یا غیر قابل دسترس بودن منابع.
تکنیکی- پیشرفت کردن تکنولوژی، یا شکایتهای فنی
طبیعی- آب و هوا، حادثههای طبیعی
سیاسی- تغییر در مالیات، عقاید عمومی، یا نفوذ خارجی
ساختمانی- حوادث، روشنایی ضعیف، خراب بودن اتاقها یا مکانهایی که کارمندان، محصولات یا تکنولوژیهایی که میتوانند آسیب ببینند در آنجا هستند
شما میتوانید برای اعمال یک آنالیز ریسک صحیح از روشهای متفاوتی استفاده کنید:
لیستی مانند لیست بالا به طور خلاصه تهیه کنید تا بررسی کنید که تهدیدی وجود دارد یا خیر؟
در رابطه با سیستم، مراحل و ساختاری که استفاده میکنید فکر کنید و ریسکهای موجود در هر بخش را بررسی کنید. چه مسائلی در رابطه با آنها وجود دارد که ممکن است به شما آسیب برسانند؟
از افرادی که دیدگاههای متفاوتی دارند سوال کنید. اگر شما سرپرست یک تیم هستید، از افراد گروهتان اطلاعات بخواهید، و با اعضای دیگر سازمان یا افرادی که پروژههای مشابه را هدایت میکنند مشورت و همفکری کنید.
۲. ارزیابی ریسک
هنگامی که تهدیدها را شناسایی کردید، لازم است تا احتمال این دو مورد را محاسبه کنید: رخ دادن تهدیدها و میزان تاثیرشان.
یکی از راههای انجام این کار، تخمین دقیق احتمال به وقوع پیوستن اتفاق و سپس ضرب کردن این مقدار در میزان هزینه برای انجام درست آن در صورت وقوع است. این کار به شما ارزش ریسک را میدهد:
ارزش ریسک = احتمال رخ دادن اتفاق × هزینهی رخ دادن
به عنوان مثالی ساده، تصور کنید شما این ریسک را شناسایی کردهاید که اجاره منزل میخواهد به طور اساسی افزایش یابد:
شما فکر میکنید که ۸۰ درصد شانس رخ دادن این اتفاق تا ۱ سال آینده وجود دارد زیرا مالک شما اخیرا اجاره را برای کسبوکارهای دیگر افزایش داده است. اگر این اتفاق بیفتد، در سال آینده به کسبوکار شما ۵۰۰۰۰۰ دلار هزینه اضافه خواهد کرد.
بنابراین ارزش ریسک افزایش اجاره برابر است با:
۰.۸(احتما رخ دادن اتفاق) × ۵۰۰۰۰۰(هزینهی رخ دادن) = ۴۰۰۰۰۰ (ارزش ریسک)
همچنین میتوانید از نمودار احتمال/تاثیر ریسک استفاده کنید تا ریسک را ارزیابی کند. این کار به شما کمک میکند تا متوجه شوید کدام ریسک احتیاج به توجه بیشتری دارد.
نکته:
مراحل را با عجله طی نکنید. به هر میزان که اطلاعات بیشتری جمعآوری کنید میتوانید به صورت دقیقتر احتمال رخ دادن یک اتفاق را ارزیابی کنید. اگر راه و روش دقیقی برای پیشبینی کردن ندارید از اطلاعات گذشته کمک بگیرید.
چگونگی مدیریت ریسک
زمانی که شما ارزش ریسکی که با آن مواجه هستید را شناسایی کردید، میتوانید به دنبال راهی برای مدیریت آن بگردید.
نکته:
به دنبال راههای مقرون به صرفه باشید، نمیتوان از پیش دانست که صرف کردن زمان و انرژی و پول برای حذف کردن یک ریسک نسبت به هزینهی رخ دادن آن اتفاق به صرفهتر است یا خیر. به عنوان مثال امکان دارد پذیرش ریسک نسبت به استفادهی منابع بیش از اندازه برای حذف آن بهتر باشد.
در چگونگی اجرای مدیریت ریسک معقول باشید، به خصوص اگر موارد اخلاقی شرکت یا امنیت افراد مورد نظر باشد. در نهایت پس از مدیریت ریسک شما با تصمیمات زیر روبرو خواهید شد:
از ریسک اجتناب کنید
در بعضی مواقع، ممکن است بخواهید کاملا از ریسک اجتناب کنید. برای مثال میتوان گذشتن از یک پروژه یا صرف نظر کردن از یک فعالیت پرخطر را نام برد. زمانی که شرکت کردن در یک ریسک منفعتی برای سازمان شما ندارد یا هزینهی پیدا کردن آثار آن به صرفه نیست، این عمکلرد خوبی است.
به یاد داشته باشید زمانی که شما از یک ریسک بالقوه به طور کامل اجتناب میکنید، ممکن است فرصتی را نیز از دست بدهید.
ریسک را تقسیم کنید
شما همچنین میتوانید با افراد، گروهها، سازمانها یا اشخاص ثالث ریسک و نتیجهی احتمالی را تقسیم کنید.
برای مثال، زمانی که ساختمان اداریتان را یا فهرست اموال شرکت را تحت پوشش بیمهی شخص ثالث قرار میدهید یا زمانی که در آغاز توسعهی محصول مشترک با یک سازمان دیگر شریک میشوید، ریسک را با آنها تقسیم کردهاید.
ریسک را بپذیرید
انتخاب آخر شما پذیرش ریسک است. این انتخاب معمولا بهترین گزینه برای مواقعی است که نمیتوان از ریسک جلوگیری کرد یا آن را کاهش داد، زمانی که زیان بالقوهی ریسک کمتر از هزینهی بیمهکردن برای جلوگیری از ریسک است، یا زمانی که سود احتمالی در بهای پذیرش ریسک است.
برای مثال، ممکن است خطر و تهدید یک پروژه را به دلیل سود فروشی آن که هزینههای شما را پوشش میدهد دیر بپذیرید.
کنترل ریسک
اگر شما راهحل پذیرش ریسک را انتخاب کردهاید، راههایی وجود دارد که بتوانید آثار آن را کم کنید.
استفاده از تجربیات گذشته از روشهای تاثیرگذار کاهش ریسک است. مدیران باتجربه کارهای پر ریسک را در ابعاد کوچکتر و قابل کنترل تر انجام میدهند. از نتایج آزمایشهای گذشته می توانید استفاده کرده تا محل ریسک را شناسایی کنید و اعمال پیشگیرانه را قبل از انجام کار در ابعاد بزرگ صورت دهید.
فعالیتهای پیشگیرانه، شامل ارزیابی برای پیشگیری از رخ دادن موقعیتهای پر ریسک است، این کار شامل رفتارهای مبتنی بر سلامتی و ایمنی، محافظت به وسیله تجهیزات امنیتی همچون دیوارههای آتش روی سرورهای سازمانی و آموزشهای جانبی به گروهتان میباشد.
فعالیتهای کشف کننده، شامل شناسایی قسمتهایی از پروژه که اتفاق اشتباهی در آن رخ میدهد، و سپس فراهم آوردن مراحلی برای آن قسمت است تا در صورت رخ دادن مشکل فوراَ حل شود. فعالیتهای کشف کننده شامل دو بار بررسی کردن گزارشهای مالی، انجام دادن آزمایشهای ایمنی قبل از عرضه محصول، یا نصب کردن گیرندهها و دریافت کنندههای حسی برای کشف نقصهای محصولات است.
نکتهی کلیدی:
آنالیز و بررسی ریسک یک راه اساسی و مهم برای شناسایی و ارزیابی عواملی است که میتوانند تاثیرات منفی بر موفقیت یک پروژه داشته باشند. این کار به شما اجازه میدهد تا ریسک و خطری که شما و یا سازمانتان با آن رو به رو هستید را شناسایی و بررسی کنید، و به شما کمک میکند تا تصمیم بگیرید با شرایط موجود پیشروی کنید یا خیر.
آنالیز و بررسی ریسک را با شناسایی تهدیدها انجام دهید، و احتمال رخ دادن تهدیدهای قابل وقوع را ارزیابی کنید.
زمانی که ارزش ریسکی که با آن مواجه هستید را به دست آوردید، میتوانید به دنبال راهی برای مدیریت موثر آن باشید. این کار میتواند انتخاب کردن اجتناب از ریسک، تقسیم کردن، یا پذیرش آن در حالی باشد که سعی میکنید آثارش را کاهش دهید.