شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟

شاخص بورس چیست (Stock Market Index) و تغییرات آن چه معنایی دارد؟

همه چیز درباره شاخص کل بورس

حتی اگر اطلاعات زیادی در مورد بورس نداشته باشید حتما واژه شاخص بورس در رسانه‌های مختلف به گوشتان خورده است. در اخبار اقتصادی بارها شنیده‌اید که برای مثال، شاخص بورس تهران امروز رشد (افزایش) یا افت (کاهش) داشته است. حال این سوال پیش می‌آید که شاخص بورس چیست؟ چگونه اندازه‌گیری می‌شود و برای فعالان بورس چه اهمیتی دارد و نشانگر چیست؟ به گزارش همیار سرمایه، شاخص یک معیار آماری است. روش اندازه‌گیری هر شاخص متعلق به همان شاخص است و نمی‌توان رقم فعلی یک شاخص را با شاخص دیگر مقایسه کرد. واژه شاخص (Index) همیشه بیانگر عددی است که با استفاده از آن می‌توان میزان تغییرات در یک یا چند متغیر، طی یک مدت زمان مشخص شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟ را مشاهده کرد. در واقع شما با بررسی یک شاخص، میزان تغییرات متغیر مدنظرتان را اندازه‌گیری می‌کنید. شاخص بورس تغییرات کلی بورس را نشان می‌دهد که با رشد و یا افت مواجه شده است. در نظر داشته باشید که در بورس تنها یک نوع شاخص وجود ندارد بلکه چند شاخص وجود دارد که شرایط بورس را از جنبه‌های متفاوت بررسی می‌کند. محاسبه انواع شاخص‌های بورس بر اساس فرمول‌های قراردادی انجام می‌گیرد و هر شاخصی بنا بر داده‌ها و فرمول مورد استفاده می‌تواند گویای تغییرات خاصی باشد لذا به غیر از شاخص کل قیمت که نشان‌دهنده تغییرات قیمت کلیه شرکت‌هاست بقیه شاخص‌ها بنا بر نوع محاسبه و شرکت‌هایی که در آن مورد محاسبه قرار می‌گیرند باید تفسیر شوند. با تحلیل این شاخص‌ها می‌توان از وضعیت گذشته و حال بورس مطلع شد و در تصمیم‌گیری‌های افراد فعال در بورس تاثیر بسزایی خواهد داشت. در بین این شاخص‌ها چند شاخص از اهمیت ویژه‌ای برای فعالان بورس برخوردارند. از آنجایی که شرکت‌های بزرگ و سرمایه‌دار تاثیر زیادی بر شاخص می‌گذارند ممکن است رشد و کاهش شاخص بورس ناشی از فعالیت آنها باشد و لزوما دیگر شرکت‌ها با چنین وضعیتی درگیر نباشند. در نظر داشته باشید که شاخص، به‌خصوص شاخص کلی به عنوان شاخص اصلی بورس، وضعیت کلی بورس را نشان می‌دهد و مثبت یا منفی بودن آن به معنای مثبت یا منفی بودن کل بورس نیست. شاخص کل از شاخص‌های اصلی بورس است. این شاخص در بین انواع شاخص‌های بورس در بین فعالان بورس از پرکاربردترین و حیاتی‌ترین شاخص‌هاست. شاخص کل نشان‌دهنده سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. تغییرات شاخص کل، میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس را نشان می‌دهد. برای مثال، شما از سهام شرکت‌های فعال در بورس یک سهم خریداری کرده‌اید، شاخص کل، هم تغییرات قیمت سهام شما و هم سودهایی که سالیانه شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند را نشان می‌دهد. شاخص‌ها سطح قیمت را در مقایسه با تاریخ مشخصی که به تاریخ مبدأ شهرت دارد می‌سنجند. بر اساس فرمول تغییر قیمت شرکت‌های بزرگ‌تر با سرمایه بیشتر تاثیر بیشتری بر نوسانات شاخص بورس و روند عمومی قیمت‌ها می‌گذارد. برای بررسی شاخص کل باید این نکته را در نظر داشته باشید که آنچه اهمیت دارد میزان تغییرات این شاخص است نه عدد آن. بازدهی سرمایه‌گذارانی که در بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند به دو روش اندازه‌‌گیری می‌شود. اولی، بازدهی حاصل از دریافت سود نقدی در پایان هر سال است و دومی تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه‌گذاری سهامدار. شاخص کل نشان‌دهنده رفتار عمومی تمام فعال‌های بازار است. اگر سرمایه‌گذاران به بازار سهام اقبال نشان دهند، سمت خریدار کمی سنگین‌تر از سمت فروشنده می‌شود. این عدم تعادل شاخص را به سمت بالا هدایت می‌کند اما خروج سرمایه‌ها از بازار می‌تواند شاخص را به سمت پایین بکشد. حالا فرض کنید که قیمت هیچ سهمی تغییر نکند آیا باز هم ممکن است شاخص بورس تغییر کند؟ بله! با تغییر در مقدار سود شرکت‌ها تغییر در شاخص اتفاق می‌افتد. البته در واقعیت هرگز این اتفاق رخ نمی‌دهد، چرا که تغییر در سود هر سهم قطعا روی قیمت سهام تاثیر خواهد گذاشت. در این زمینه، سرمایه‌گذاران باید به دو نکته توجه کنند: افزایش شاخص کل، به معنی سودآوری کلیه سهام موجود در بورس نیست، برعکس این مساله کاهش شاخص کل هم به معنی ضرر در کل شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟ سهام موجود در بورس نیست. یکی از مهم‌ترین مسائل در سرمایه‌گذاری در بورس تشکیل سبد سهام است. سرمایه‌گذاران باید از هر صنعتی یک نوع از سهام آن صنعت را در سبد خود داشته باشند. سبد سهام یا پرتفوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌هاست که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک ضرب‌المثل معروف می‌گوید: «همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید.»، چرا که ریسک شکستن سبد، باعث نابودی همه تخم‌مرغ‌ها خواهد شد. شاخص بر اساس یک واحد تعریف می‌شود. بدین‌صورت که اگر شاخص کل بورس در ابتدای سال برای مثال ۱۰ هزار واحد باشد و در پایان سال به ۱۵ هزار واحد افزایش یابد یعنی ۵ هزار واحد افزایش داشته که این به معنای بازده پنجاه درصدی در شاخص کل بورس است. در بورس اوراق بهادار تهران، شاخص‌های دیگری نظیر شاخص قیمت مالی، شاخص قیمت صنعت، شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت و شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعال‌تر وجود دارد. هر یک از این شاخص‌ها در واقع یک زیر شاخص از کل بازار سرمایه است. به عنوان مثال تغییرات شاخص صنعت بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در شرکت‌های تولیدی است و تغییرات شاخص مالی نیز بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در گروه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری است.

شاخص بورس چیست (Stock Market Index) و تغییرات آن چه معنایی دارد؟

ما در اینجا به معرفی و تعریف مفهوم شاخص بورس پرداختیم. نشانگری که تغییرات ایجاد شده در آن می تواند بیانگر وضعیت عمومی بازار بورس باشد. انواع مختلف شاخص از جمله، شاخص کل، شاخص قیمت، شاخص هم وزن، شاخص 50 شرکت برتر و شاخص 30 شرکت بزرگ را بررسی کردیم. تغییرات شاخص بورس و تأثیراتی که بر بازار می گذارد را نیز مورد مطالعه قرار دادیم.

شاخص بورس چیست (Stock Market Index) و تغییرات آن چه معنایی دارد؟

شاخص بورس چیست؟

اگر تا به حال وارد دنیای بورس شده اید و مفاهیم مختلف آن را فرا گرفته اید، حتماً کلمه ی شاخص بورس را بارها شنیده اید. مفهومی که هر وقت صحبت از بازار بورس و سرمایه گذاری در آن می شود حتماً از آن استفاده شده و به بالا و یا پایین رفتن آن اشاره می شود. به طور قطع می دانید که بورس بازار و یا بستری برای معامله بین دو فرد خریدار و فروشنده هست.

بازاری که در آن سهام شرکت های مختلف خرید و فروش می شود. با ورود به این بازار جملاتی مانند شاخص بورس برای مثال با ۱۰۹۴۴ واحد رشد به ۵۵۵، ۱۸۱.۵۸ واحد رسید را خواهید شنید؛ و اما این شاخص چیست؟ رشد و یا کاهش آن چه چیز را نشان می دهد؟ بالا بودن آن برای خرید سهم بهتر است یا پایین بودنش؟

این ها سؤالاتی هستند که حتماً بعد از ورود به بورس یا حتی قبل از آن ممکن است ذهن شما را درگیر کرده باشد. ما در این جا شما را با مفهوم شاخص و تغییرات آن آشنا می کنیم. به شما می گوییم که نوسانات شاخص چه معنایی می دهد و چه زمانی برای خرید سهم و سرمایه گذاری مناسب تر است. پس در ادامه با ما باشید.

شاخص بورس چیست؟

کلمه ی شاخص که معادل انگلیسی آن شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟ index می باشد در واقع یک نشانگر است که می توان از طریق آن تغییرات یک یا چند متغیر را در یک بازه ی زمانی خاص بررسی کرد. پس می توان گفت شاخص یک معیار برای بررسی وضعیت متغیرهاست. حال به بررسی این کلمه در بازار بورس می پردازیم.

در این بستر شاخص ها نشان دهنده ی روند رشد و یا افت بازار هستند. گفتیم شاخص ها، بله زیرا برای بررسی اوضاع بازار بورس از چند شاخص استفاده شده که هر کدام از جنبه ای خاص رشد و یا افت بازار را بررسی می کنند. برای به دست آوردن هر کدام از این شاخص ها باید فرمول هایی خاص را به کاربرد و تحلیلی ویژه برای هر کدام وجود دارد.

در واقع با کمک همین شاخص هاست که می توان وضعیت بازار بورس را از گذشته تا کنون بررسی و تحلیل کرد. حال که به طور کلی با مفهوم شاخص بورس آشنا شده اید و از این امر که باید کارکرد هر شاخص را بدانید تا بتوانید آن را تحلیل کرده و از وضعیت بازار بورس با خبر شوید، آگاه شده اید، وقت آن رسیده است که به بررسی انواع شاخص بورس و توضیحی در مورد هر کدام بپردازیم. ما در اینجا تعدادی از پر اهمیت ترین شاخص ها را برای شما آورده‌ایم.(1) و (2)

انواع شاخص بورس

• شاخص کل

• شاخص قیمت

• شاخص هم وزن

• شاخص 50 شرکت فعال

• شاخص 30 شرکت بزرگ‌تر

شاخص کل

حتماً تا به حال عبارت شاخص بورس تهران را شنیده اید. شاخص کل درواقع همین شاخص می باشد. این شاخص پرکاربرد که یکی از رایج ترین اصطلاحاتی است که سرمایه گذاران در بورس به کار می برند بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس است. میانگین سود و بازدهی سرمایه گذاران در بورس از تغییرات شاخص کل به دست می آید.

این شاخص هم تغییرات قیمت سهام و هم سودهای سالیانه ای که شرکت ها به شما پرداخت می کنند را محاسبه می کند. با ذکر یک مثال شاید بهتر با مفهوم آن آشنا شوید. تصور کنید که شما از هر کدام از شرکت های بورسی یک سهم را خریده اید. اگر برای مثال در ابتدای سال شاخص کل 1000 واحد باشد و در انتهای سال 1250 واحد بشود این بدین معناست که شما 25 درصد سود کرده اید؛ که البته سود همه ی سهم ها برابر نیست اما میانگین وزن دار رشد آن ها ۲۵ درصد می باشد . شاخص کل یک رفتار کلی و عمومی از بازار بورس را نشان می دهد.

وقتی تعداد تقاضا و خریدار بیش تر از فروشنده است، این نشانگر به سمت بالا می رود اما در حالت برعکس شاخص را به سمت پایین می کشد. پس به طور کلی با تغییر قیمت هر سهم و یا مقدار سود شرکت ها این شاخص تغییر می کند. نکته قابل توجه دیگر اشاره به این فرمول می باشد که هر چه شرکت ها بزرگتر باشند و سرمایه بیش تری داشته باشند، تأثیر بیش تری روی شاخص کل خواهند داشت؛ و اما نکته ی آخر در مورد شاخص کل این است که در هنگام بررسی این شاخص باید به این موضوع توجه کنید که این تغییرات شاخص است که برای ما اهمیت دارد نه خود عدد آن. (1) و (3)

شاخص قیمت در بازار بورس

با استفاده از این شاخص که یک از شاخص های مهم در بازار بورس می باشد، می توان تغییرات قیمت را دنبال کرد. به همین دلیل است که اسم این نشانگر، شاخص قیمت هاست. به بیان دیگر شاخص قیمت بیانگر روند عمومی قیمت سهام تمام شرکت هایی که در بورس می باشند، است. برای مثال هر مقدار که شاخص قیمت رشد کند، سطح عمومی قیمت ها در بورس همان مقدار رشد کرده است.

پیش تر گفتیم که علاوه بر قیمت، سودی که شرکت ها به صورت سالیانه به شما پرداخت می کنند نیز در محاسبه شاخص کل مؤثر است. این دقیقاً همان قسمتی است که نشان دهنده ی تفاوت شاخص قیمت با شاخص کل است. در شاخص قیمت فقط قیمت سهام شرکت های بورسی در فرمول شاخص محاسبه می شود.

در این شاخص هم همانند شاخص کل هر چه شرکت ها بزرگتر و دارای سرمایه بیش تر باشند، تأثیر آن ها بر شاخص قیمت بیش تر خواهد بود.(4)

شاخص هم وزن

همانطور که قبل تر اشاره کردیم سهم شرکت های بزرگ در شاخص کل نسبت به شرکت های کوچک بیش تر است که خب این بدان معنی است که تغییراتی که در شرکت های بزرگ به وجود بیاید شاخص کل را تحت تأثیر قرار می دهد. برای مثال اگر شرکت های بزرگ سقوط کنند شاخص کل هم افت می کند ولی خب شرکت های کوچک اوضاع خوبی دارند و این جا افت شاخص کل شاید نتواند نشان از اوضاع بد بازار باشد.

به همین دلیل شاخص دیگری به نام شاخص هم وزن وجود دارد که در آن تمامی شرکت ها وزن مساوی دارند. این شاخص بر خلاف شاخص کل با حمایت از چند سهم دچار تغییر نمی شود و در نتیجه تعدادی از تحلیلگران شاخص هم وزن را ملاکی بهتر و دقیق تر برای بررسی اوضاع عمومی بازار می دانند.(3)

شاخص 50 شرکت فعال تر

بازار بورس هر سه ماه یکبار فهرست شرکت هایی را که در آن ها خرید و فروش آسان تر انجام می شود که به آن میزان نقد شوندگی می گویند، اعلام می کند.

این شاخص تغییرات سطح عمومی قیمت سهام شرکت هایی که نقد شوندگی بالاتری دارند را نشان می دهد. در حقیقت این شاخص از 50 شرکت با بیش‌ترین حجم معاملات تشکیل می شود.

شاخص 30 شرکت بزرگ

در این شاخص سطح عمومی سهام 30 شرکت بزرگ نشان داده می شود. ارزش بازار در این 30 شرکت در مقایسه با سایر شرکت ها بیش تر است. ناگفته نماند که ارزش بازار از حاصل ضرب قیمت روز سهام در شرکت در تعداد سهام آن شرکت به دست می آید. برای مثال از کاربرد این شاخص می توان فرض کرد که شاخص کل مثبت بوده اما شاخص هم وزن منفی است. دلیل این اختلاف با بررسی شاخص ۳۰ شرکت بزرگ تر می تواند توجیه شود. (4) و (1)

پنج شاخص بورس

که در بالا از آن ها سخن گفتیم پر کاربرد ترین شاخص ها در بازار سرمایه هستند. قابل به عرض است که این ها تنها شاخص های بازار بورس نیستند و شاخص های دیگری هم وجود دارد اما آن ها در بین سرمایه گذاران عام بورس خیلی کاربرد ندارند پس ما هم از معرفی آن ها خودداری کرده زیرا که از حوصله این بحث خارج است. البته حال که از انواع شاخص بورس سخن به میان آمده است بد نیست از دو شاخص صنعت و شاخص واسطه گری های مالی نیز صحبتی بکنیم.

شاخص صنعت بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت های فعال در بخش صنعت است. شرکت هایی که در صنایع مختلف مانند فلز سازی، پتروشیمی، خودرو سازی و. فعال هستند. شاخص واسطه گری مالی نیز عملکرد شرکت هایی که در حوزه مالی فعال هستند، مانند هلدینگ ها، لیزینگ ها و. را نشان می دهد.

قابل توجه است که در شاخص صنعت بانک ها، بیمه ها و شرکت های خدماتی نقشی ندارند. شاخص صنعت شاخصی است که برای سیاست گذارها حائز اهمیت می باشد. در نهایت همان‌طور که قبل تر هم ذکر کردیم یادتان باشد شاخص وضعیت کلی بورس را به ما نشان می دهد. مثبت یا منفی بودن آن صرفاً به معنای مثبت یا منفی بودن کل بورس نمی باشد و به همین دلیل هم شاخص های مختلفی وجود دارد که در واقع برای یک تحلیل کامل و عالی از بازار بورس بهتر است که تمامی شاخص ها یا حداقل پرکاربردترین آن ها که در اینجا نام بردیم، مورد بررسی قرار بگیرند. (4)

سرمایه گذاری بر اساس شاخص

قبل از شروع این بحث ابتدا به تعریف بازار خرسی می پردازیم. بازاری که در آن تمام شاخص ها پایین می آیند و اوضاع بورس رو به وخامت می رود. به این بازار، بازار خرسی می گویند. شاخص مثبت هیچ گاه به این معنا نیست که شما تماماً سود خواهید کرد؛ یعنی با وجود یک شاخص مثبت شما باز هم می توانید ضرر کنید و یا حتی در یک بازار خرسی می توانید سود کنید.

پس شاخص بورس معیاری برای بررسی هر مورد سرمایه گذاری به طور مجزا نیست. از میان سرمایه گذاری های مختلف، دو نوع به طور مستقیم با شاخص کل در ارتباط هستند. اولین مورد سرمایه گذاری بر اساس شاخص و دومین مورد سرمایه گذاری خرسی یا معکوس است. در مورد اول که آن را index investing می گویند، تمام تلاش فرد سرمایه گذار بر این است که تغییرات شاخص را به سبد خود وارد کند. پس با این حساب سبد او با بالا رفتن شاخص بالا رفته و با پایین آمدن آن نزول می کند.

این نوع سرمایه گذاری با تعداد زیادی سهم فقط می تواند امکان پذیر باشد. پرتفوی شخص برای این نوع از سرمایه گذاری باید از تمام سهم های شاخص ساز تشکیل شده باشد. خب با این تفاسیر این نوع معامله ها و سرمایه گذاری ها شاید برای یک شخص حقیقی خیلی ممکن و مقدور نباشد. پس با این حساب صندوق های سرمایه گذاری مشترک بهترین ابزار برای این نوع می باشند؛ و اما نوع دوم که آن را سرمایه گذاری معکوس می نامیم، دقیقاً برعکس نوع اول است.

به این معنا که تغییراتی بر عکس تغییرات شاخص در سبد وارد می شود. در واقع در این نوع، شخص سرمایه گذار سهمی که ندارد را می فروشد تا در آینده پول آن را پرداخت کند. پس به این ترتیب اگر قیمت سهم کم بشود او سود می کند. بازار های خرسی که در ابتدا به تعریف آن پرداختیم از این نوع سرمایه گذاری استفاده می کنند.(3)

جمع بندی

ما در اینجا به معرفی و تعریف مفهوم شاخص بورس شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟ پرداختیم. نشانگری که تغییرات ایجاد شده در آن می تواند بیانگر وضعیت عمومی بازار بورس باشد. انواع مختلف شاخص از جمله، شاخص کل، شاخص قیمت، شاخص هم وزن، شاخص 50 شرکت برتر و شاخص 30 شرکت بزرگ را بررسی کردیم. تغییرات شاخص بورس و تأثیراتی که بر بازار می گذارد را نیز مورد مطالعه قرار دادیم. حال که با این مفهوم آشنایی کامل دارید، می توانید در بازار بورس با تجربه تر عمل کنید. امیدواریم که این اطلاعات برای شما مفید بوده باشد.

✔️ شاخص بورس چیست – آشنایی با انواع شاخص – حمید فروغی

شاید شما هم در اخبار سراسری نام شاخص بورس را شنیده باشید و برایتان جالب باشد که بدانید این اصطلاح بیانگر چیست؟ و نوسانات آن به چه صورت است؟ اکنون به بررسی شاخص بورس و جزئیات آن می‌پردازیم.

بورس چیست؟

بهتر است قبل از آشنایی با شاخص بورس، یک آشنایی کلی با بورس داشته باشید. بورس یکی از انواع بازارهای مالی می‌باشد که در آن معاملات بین خریداران و فروشندگان انجام شده و سهام شرکت های مختلف خرید و فروش می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با بورس پیشنهاد می کنیم مقاله آموزش بورس را بخوانید.

شاخص بورس چیست؟

به زبان ساده شاخص بورس عددی است که وضعیت رشد یا افت بازار بورس را برای یک بازه زمانی معین نشان می دهد.

شاخص بورس انواع مختلفی دارد که هر کدام با هدف خاصی ایجاد شده و از دیدگاه های مختلفی وضعیت بازار بورس را نشان می دهند.

به طور مثال شاخص کل، شاخص کل هموزن، شاخص قیمت، شاخص آزاد شناور و غیره.

بررسی این نشاخص ها به ما کمک میکند تا تغییرات قیمتی در بازار را بهتر تحلیل کنیم.

اگر سرمایه گذاران به بازار سهام روی بیاورند، تعداد خریداران بیشتر از فروشندگان می‌شود. این امر شاخص را به سمت بالا هدایت می‌کند و با خروج سرمایه‌ها از بازار شاخص به سمت نزولی جهت می‌گیرد.

پس شاخص بورس آینه ی رفتار عمومی سهامداران در بازار است.

برای دریافت اطلاعات مرتبط با شاخص بورس می توانید به وبسایت www.tsetmc.com مراجعه کنید.

شاخص کل بورس

احتمالا کلمه شاخص کل بورس را در رسانه و اخبار شنیده‌ اید. شاخص کل نمایانگر رفتار عمومی تمام فعالان بازار بورس یا بازار سرمایه است و اطلاعات بازار را از تیر ماه سال 1371 به بعد در خود جای داده است.

شاخص کل با شاخص بورس تهران نیز شناخته می‌شود که از پرکاربردترین شاخص‌ها است.

در شاخص کل تاثیر گذاری شرکت‌ها به نسبت اندازه آنها متغییر است. بدین صورت که شرکت‌هایی که اندازه بزرگتری دارند به نسبت شرکت‌های کوچکتر اثر بیشتری روی عدد شاخص کل می‌گذارند.

به شرکت های بزرگ در بازار بورس اصطلاحا شاخص ساز نیز گفته می شود که عموما مربوط به صنایع دلار محور می باشند.

شاخص کل هم وزن

همانطور که می دانید سهم شرکت های بزرگ در شاخص کل بیشتر از سهم شرکت های کوچک می باشد. به همین منظور اگر سهم چندین شرکت بزرگ رشد داشته باشد ولی سهم های دیگر رشد آن چنانی نداشته باشند، امکان دارد که شاخص کل بالا برود.

اما شاخص کل هموزن به این صورت نیست. در شاخص کل هموزن، همه‌ی شرکت‌ها وزن مساوی دارند و نمی‌شود با حمایت از چند سهم بزرگ آن را تغییر داد.

بنابراین تمام سهم ها در بازار فارغ از اندازه آن ها وزن برابری با یکدیگر دارند و وضعیت کلی بازار را واقعی تر نشان می دهد.

به همین دلیل تحلیلگران برای بررسی وضعیت عمومی بازار، شاخص کل هم‌وزن را ملاکی مناسب تر برای تحلیل و بررسی بازار می‌دانند.

تاریخچه اطلاعاتی شاخص کل هموزن نیز از خرداد ماه سال 1392 به بعد می باشد.

شاخص قیمت

یکی از شاخص ها در بورس، شاخص قیمت می‌باشد. این شاخص بیانگر وضعیت عمومی قیمت سهام در شرکت‌های ثبت شده در بورس است.

برای مثال اگر شاخص قیمت در یک سال رشد 10 درصدی داشته باشد یعنی وضعیت عمومی قیمت در بورس اوراق بهادر طی یک سال گذشته بطور میانگین رشد 10 درصدی داشته است.

شاخص‌ قیمت تنها قیمت سهام شرکت های بورسی را بررسی می کند. در حالی که شاخص کل و کل هموزن نه تنها قیمت سهام، بلکه سود پرداخت شده توسط شرکت ها را نیز مورد بررسی و محاسبه قرار می‌دهند.

در شاخص قیمت هم مانند شاخص کل هر چه شرکت ها دارای سرمایه بیشتری باشند، بر شاخص قیمت تاثیر بیشتری می‌گذارند.

منظور از شاخص 50 شرکت فعال تر چیست؟

سازمان بورس هر سه ماه لیستی از شرکت های فعال خود بر اساس میزان نقد شوندگی یعنی سهولت در خرید و فروش سهم را منتشر می‌کند.شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟

به عبارتی دیگر شرکت هایی که سهام آن ها با سهولت بیشتر و سریع‌تر معامله بشود، نقد شوندگی بیشتری دارند و منظور از انتشار شاخص 50 شرکت فعال‌تر، تغییرات سطح عمومی قیمت 50 شرکتی است که از مابقی شرکت ها نقد شونده ترند.

شاخص 30 شرکت بزرگ‌تر چیست؟

همانطور که از نامش پیداست یعنی نمایش 30 شرکت بزرگتر که بیش‌ترین ارزش بازار را دارند. این ارزش بازار از طریق رابطه‌ی (تعداد کل سهام شرکت ضرب در قیمت پایانی سهم) حاصل می‌شود.

سایر شاخص‌ها

علاوه بر شاخص‌های گفته شده چندین شاخص دیگر نیز وجود دارد که شما با مطالعه و بررسی آنها می توانید به وضعیت عمومی بازار پی ببرید. شما با در نظر داشتن این شاخص ها می توانید به درک درستی از بازار سرمایه برسید.

اما به طور کلی عموم بازار سرمایه صرفا شاخص کل و شاخص کل هموزن را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهند.

سرمایه گذاری بر اساس شاخص

این را در نظر داشته باشید که اگر شاخص‌ها مثبت باشند، باز هم امکان ضرر در بازار وجود دارد و در مقابل در یک بازار نزولی یا خرسی نیز می توان به سود رسید. بنابراین شاخص ها فقط نمایانگر وضعیت کلی بازار هستند و معیار درستی برای خرید و فروش سهم نمی‌باشند.

انواع شاخص های بورس اوراق بهادار

شاخص چیست؟شاخص یک معیار آماری است که تغییرات داده های آماری مورد نظر را دربازه زمانی مشخص نشان می دهد. کلمه شاخص (Index) به معنای نمودار یا نشانگر است که با استفاده از آن می توان تغییرات ایجاد شده در متغیرهای مختلف را در بازه های زمانی خاص بررسی کرد.

شاخص بورس، عددی است که تغییرات کلی بازار بورس را نشان می دهد و در واقع بیان می کند که روند حرکتی بورس نسبت به زمان گذشته به چه میزان رشد یا افت داشته است. فعالان بازار سرمایه، موسسات مالی دولتی و خصوصی، فعالان اقتصادی، رسانه ها و شبکه های خبری زمانی که بخواهند در مورد رونق و یا رکود، بازار بورس صحبت نمایند و یا به میزان بازدهی بازار بورس اشاره نمایند، تغییرات شاخص بورس را در بازه های زمانی مختلف بررسی می کنند. معمولاً از کاهش شاخص به معنای رکود اقتصادی و افزایش آن به مفهوم رونق اقتصادی تعبیر می شود.

در بورس شاخص های مختلفی وجود دارد که محاسبات هر کدام بر اساس داده ها و فرمول های قراردادی مشخص انجام می گیرد. هر شاخص بر اساس متغیرهای خاص خودش قابل تفسیر و بررسی است و نمی توان نتایج حاصل از هر شاخص را به یکدیگر نسبت داد.

انواع شاخص های بورس اوراق بهادار

شاخص کل بورس چیست؟ ( TEPIX )

شاخص کل قیمت، مخفف کلمه TEHRAN PRICE INDEX می باشد . بورس تهران از فروردین ماه سال ۱۳۶۹ اقدام به محاسبه و انتشار شاخص قیمت خود با نام تپیکس ( TEPIX) نموده است . این شاخص نمایانگر روند عمومی قیمت در میان شرکت بورسی است و از تغییرات قیمت متأثر می شود. نکته حائز اهمیت این است که شاخص کل، میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران را نشان نمی‌دهد. جامع، موزون و دردسترس بودن را می‌توان جزو مزایای این شاخص برشمرد.

توجه به این نکته ضروری است که شاخص ها سطح قیمت را در مقایسه با تاریخ مشخصی که تاریخ مبداء نام دارد نشان می دهند. به عبارت دیگر سطح شاخص ها نسبت به تاریخ مبداء یا همان زمان آغاز محاسبه شاخص سنجیده می شود. سال مبداء در بورس اوراق بهادار سال ۱۳۶۹ تعریف شده است به طور معمول میزان شاخص ها در تاریخ مبداء ۱۰۰ واحد درنظر گرفته می شود.

در تفسیر شاخص میزان تغییرات قیمت اهمیت بیشتری نسبت به میزان عددی خود شاخص دارد. اگر میزان عددی شاخص ۳۰۰,۰۰۰ واحد اعلام شود، این عدد به تنهایی قابل تفسیر نیست اما اگر در ماه گذشته عدد شاخص ۲۶۰,۰۰۰ واحد بوده و در ماه جاری به ۳۰۰,۰۰۰ واحد رسیده باشد تفسیر آن این است که سطح عمومی قیمت سهام شرکت ها از ماه گذشته تا کنون ۱۵ درصد افزایش یافته است.

این نکته حائز اهمیت است که شاخص کل سطح عمومی قیمت ها یا بازدهی را نشان می دهد و کاهش یا افزایش آن لزوماً بیانگر صعود یا نزول تمامی شرکت ها نیست.

شیوه محاسبه شاخص کل

روش محاسبه شاخص ماهیتی ساده و روشن دارد و از تقسیم ارزش جاری بازار سهام در هر لحظه بر ارزش جاری بازار سهام در تاریخ مبداء ضرب در صد بدست می آید.

ارزش جاری هر شرکت از ضرب تعداد سهام هر شرکت در قیمت پایانی سهام آن بدست می آید و ارزش جاری بازار نیز از جمع ارزش جاری شرکت های پذیرفته شده حاصل می شود. بنابراین با افزایش و کاهش ارزش جاری بازار سهام میزان شاخص کل نیز صعود یا نزول می کند. در صورتی که نماد شرکتی بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ می گردد. در محاسبه شاخص کل تعداد سهام منتشر شده شرکت ها معیار وزن دهی در شاخص می باشد که این امر منجر به تاًثیر بیشتر شرکت های بزرگ در شاخص می شود مثلاً اگر کلیات بازار در حالت نزول قرار داشته باشد اما چند سهام بزرگ صعود تاثیر گذاری داشته باشند شاخص کل رشد خواهد کرد.

موارد تعدیل شاخص کل قیمت

شاخص کل قیمت در موارد زیر تعدیل می گردد و در حقیقت تغییرات ناشی از موارد زیر در مقدار شاخص اثری ندارد.

۱- ورود و خروج شرکتها: به هنگام ورود و خروج شرکت ها به دلیل افزایش یا کاهش ارزش جاری سهام، اصولا ارزش پایه سهام تعدیل میگردد تا تغییری در عدد شاخص حاصل نشود. به عبارتی با افزایش صورت کسر در مخرج آن تغییری میدهند تا حاصل تقسیم صورت بر مخرج تغییر نکند.

۲-افزایش سرمایه از طریق آورده و یا مطالبات سهامداران: به علت اینکه با افزایش سرمایه از طریق آورده و یا مطالبات سهامداران، ارزش جاری سهام افزایش می یابد، لذا در این موارد نیز، ارزش پایه سهام باید به گونه ای تعدیل گردد تا تغییری در عدد شاخص حاصل نگردد.

۳-ادغام شرکتها: در صورت ادغام دو یا چند شرکت در هم نیز می بایست در ارزش پایه سهام تغییر داده شود تا عدد شاخص تغییر نکند.

ولی در برخی موارد نیازی به تعدیل شاخص نمی باشد که این موارد عبارتند از:

۱-افزایش سرمایه از محل اندوخته: زیرا در این حالت، همان مبلغ اندوخته که متعلق به سهامداران بوده، به صورت سهام جدید به آنها داده می شود، پس تغییری در حقوق صاحبان سرمایه اتفاق نیفتاده، لذا در این حالت نیازی به تعدیل شاخص نیست.

۲- تجزیه و تجمیع سهام: دراین حالت نیز تعداد سهام منتشره تغییر یافته و چون به تناسب آن قیمت سهم نیز تغییر می یابد لذا نیازی به تعدیل شاخص نیست. الیته لازم به ذکر است که در ایران عملاً اینکار امکان پذیر نیست و ارزش اسمی هر سهم بطور ثابت ۱۰۰۰ ریال می باشد.

۳- پرداخت سود نقدی: در این حالت نیز چون اصلا به تناسب پرداخت سود نقدی، قیمت سهام نیز، کاهش می یابد لذا نیازی به تعدیل نیست.

شاخص قیمت و بازده نقدی ( TEDPIX): نشان دهنده سطح عمومی بازدهی کل قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بازار بورس است. این شاخص از فروردین ۱۳۷۷ در بورس تهران محاسبه و منتشر شده است. این شاخص کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس را دربر دارد و شیوه وزن دهی و محاسبه آن همانند شاخص کل قیمت ( TEPIX) است و تنها تفاوت میان آن دو در شیوه تعدیل آن ها است.

شاخص بازده نقدی ( TEDIX ):شاخص بازده نقدی بیانگر سطح عمومی سود نقدی پرداختی شرکت های بورسی در زمان مجامع عمومی به سهامداران است. پس اگر این شاخص نزول نماید بیانگر این نکته است که در مجامع عمومی عادی سالیانه سود نقدی کمتری پرداخت می گردد و شرکت ها بصورت میانگین سود کمتری را بصورت نقد بین سهامداران تقسیم می کنند.

شاخص صنایع ( شاخص صنعت و شاخص مالی)

تمامی شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران بر اساس ماهیت فعالیت خود در صنایع مختلفی طبقه بندی شده اند. این طبقه بندی که بر اساس روش ISIC صورت می گیرد، منجر به تفکیک بیش از ۴۰ صنعت در بورس تا به امروز شده است.

بصورت کلی شرکت های پذیرفته شده در بورس به دو گروه صنعت و مالی تقسیم شده اند که گروه مالی شامل شرکت های هستند که در خدمات واسطه گری های مالی فعالیت می کنند مانند: بانک ها، شرکت های سرمایه گذاری، بیمه ها و … در بخش صنعت شرکت های تولیدی و صنعتی فعالیت می کنند مانند: شرکت های پتروشیمی، خودروسازی، فلزات اساسی و غیره …

سازمان بورس به محاسبه شاخص قیمت برای این دو گروه که با نام شاخص مالی ( Financial Index ) و شاخص صنعت ( Industrial Index ) منتشر می شود نیز می پردازد و هر دو در طراحی، محاسبه و تعدیل از معیارهای شاخص کل قیمت پیروی می کنند.

شاخص ۵۰ شرکت فعال تر:این شاخص نشان دهنده سطح عمومی قیمت ۵۰ شرکت فعال تر بورسی می باشد که در دوره های سه ماهه صورت می گیرد. آنچه که در انتخاب ۵۰ شرکت مزبور بیشترین اهمیت را دارد تعداد روزهای داد و ستد شرکت هاست. سازمان بورس میزان نقدشوندگی یا فعالیت شرکت ها را ملاک اصلی برای گزینش ۵۰ شرکت قرار داده است. در واقع شرکت هایی که در این شاخص قرار می گیرند، قابلیت نقدشوندگی بیشتری نسبت به سایر شرکت های موجود در بورس اوراق بهادار را خواهند داشت. این شاخص میانگین وزنی این ۵۰ شرکت را ارائه می نماید.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

این شاخص میانگین وزنی تغییرات قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ بازار بورس اوراق بهادار را نشان می دهد که ملاک انتخاب آن ارزش روز شرکت می باشد. ارزش روز سهام شرکت از فرمول زیر محاسبه می شود:

آخرین قیمت پایانی سهام شرکت × تعداد کل سهام شرکت = ارزش روز شرکت

شرکت هایی که در این شاخص قرار می گیرند با توجه به بزرگی شرکت از لحاظ ارزش آن تغییرات قیمت آنها، اثر بسیار زیادی روی شاخص کل خواهند داشت.

شاخص آزاد شناور (TEFIX):در بازار بورس بصورت کلی سهام شرکت ها دو دسته سهامدار دارد: سهامداران عمده که برای یک دوره بلند مدت سرمایه گذاری کرده و قصد نگهداری دارد و بخش قابل توجی از سهام شرکت را دارا می باشد و بخش دوم سهامداران خرد می باشند که قسمتی از سهام قابل معامله سهام شرکت(سهام آزاد شناور) را در اختیار دارند و در زمان های مختلف در حال خرید و فروش هستند. شاخص آزاد شناور میانگین سطح عمومی تغییرات قیمت بخشی از سهام شرکت هایی را محاسبه می کند که در دست سهامداران خرد قرار دارد و مورد معامله قرار می گیرد.

شاخص کل (هم وزن):در محاسبه این شاخص اندازه شرکت ها ( بزرگی یا کوچک بودن شرکت ها) تاثیرگذار نیست و همه شرکت ها به میزان یکسان در این شاخص اثر می گذارند. زمانی که اکثر شرکت ها در حال کاهش قیمت هستند اما به دلیل رشد قیمت سهام چند شرکت بزرگ (در اصطلاح شاخص ساز)، باعث می شود شاخص کل حالت مثبت را نشان دهد. در این صورت شاخص هم وزن به دلیل وزن یکسان شرکت ها و اینکه اکثر شرکت ها در حال کاهش قیمت هستند حالت منفی را نشان می دهد.

شاخص بازار اول و بازار دوم:در بورس اوراق بهادار شرکت ها پذیرش شده در دو بازار اول و دوم قرار می گیرند. شرکت هایی که از نظر میزان سرمایه (حداقل ۱۰۰۰میلیارد ریال) ؛ درصد شناوری بالا(حداقل ۲۰ درصد) ؛ تعداد سهامداران و وضعیت سودآوری شرایط بهتری داشته باشند در بازار اول دسته بندی می شوند و شرکت هایی که از نظر این معیار ها در شرایط پایین تری قرار داشته باشند در بازار دوم بورس دسته بندی می شوند.

شاخص بازار اول بورس، بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌هایی است که در بازار اول بورس قرار گرفته اند، و شاخص بازار دوم بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌هایی است که در بازار دوم بورس دسته بندی شده اند.

شاخص کل فرابورس ( IFX ):شاخص کل فرابورس، میانگین سطح بازدهی سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در دو بازار اول و دوم فرابورس است. این میانگین به صورت وزنی است و تمرکز آن به تعداد سهام منتشرشده شرکت‌ها در بازارهای اول و دوم فرابورس است. در محاسبه شاخص کل فرابورس تغییرات قیمت و سود نقدی سالانه سهام شرکت ها در نظر گرفته می‌شود. شاخص کل فرابورس به دلیل وزن دهی به شرکت های بزرگتر و تمرکز آن بر روی چند نماد خاص که بیشترین ارزش بازار فرابورس را در بر می گیرد نماگر خوبی برای بررسی سطح عمومی بازدهی کل بازار فرابورس نیست.

نتیجه گیری: افزایش شاخص کل، لزوماً به معنای سودآوری یا بازدهی سهام همه شرکت‌های حاضر در بورس نیست، همان‌طور که کاهش شاخص کل نیز لزوماً به معنای ضرردهی سهام همه شرکت‌ها در بورس نیست، چرا که شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی بورس است.

گاهی ممکن است در زمان رشد قابل ‌توجه شاخص کل بورس، تعدادی از سهام شرکت ها با افت قیمت، سهامداران خود را با زیان مواجه سازند یا در شرایطی که شاخص کل با کاهش مواجه می شود، ممکن است تعدادی از سهام ها در حال افزایش قیمت باشند، و سهامداران آن سود قابل قبولی بدست آورند. پس بنابراین تصمیم سرمایه گذاری معامله گران نباید بر اساس تحلیل شاخص کل باشد، بهتر است انتخاب سهام و سیگنال خرید و فروش نهایی صرفاً بر اساس تحلیل اختصاصی هر شرکت انجام شود.

شاخص بورس چیست؟ افزایش و کاهش شاخص بورس به چه معناست؟

اگر می‌خواهید به زبانی ساده بدانید که شاخص بورس چیست؟ و با شاخل کل بورس و شاخص بازار بورس آشنا شوید، این مطلب را مطالعه کنید.

این روزها بازار بورس بسیار رونق گرفته و میزان مراجعه مردم به کارگزاری‌های بزرگی مانند کارگزاری مفید و آگاه بیش از گذشته شده است. سرمایه‌‌گذاران بازار بورس برای کسب درآمد بیشتر از این بازار پرریسک معمولا عوامل مختلفی را مورد بررسی قرار می‌دهند. در واقع می‌توان گفت که موفقیت در این بازار نیازمند ارزیابی مستمر وضعیت بازار و روند قیمت یا سود سهام شرکت‌ها در دوره‌های مختلف است. یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که در ارزیابی بازار سرمایه بسیار مفید است تحلیل شاخص بورس است.

شاخص بورس چیست؟

اصطلاح شاخص یا Index بیانگر عددی است که با استفاده از آن می‌توان تغییرات یک یا چند متغیر را در طول مدت‌زمان معینی اندازه‌گیری کرد. در بازار بورس هم شاخص‌های متعددی برای نشان دادن وضعیت عمومی این بازار وجود دارند. هر شاخص دارای فرمول محاسباتی خاص خودش است و هر کدام از آن‌ها جنبه‌های مختلفی از وضعیت گذشته و فعلی بازار بورس را نشان می‌دهند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با تعریف هر کدام از این شاخص‌ها آشنا کنیم.

این مطلب را نیز مطالعه فرمایید: حجم مبنا چیست و چگونه آن را محاسبه و استفاده کنیم؟

شاخص کل یا TEPIX

برای آن که بدانید شاخص بورس چیست ، با ید با مفهوم شاخص کل یا TEPIX آشنا شوید. شاخص کل یا شاخص قیمت پرکاربردترین شاخص بورس است و بیانگر میزان تغییرات قیمت سهام شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه است که می‌تواند بازدهی این بازار را نشان دهد. بنابراین اگر شاخص کل بورس در ابتدای سال ۲۰ هزار واحد باشد و در پایان سال با ۱۰ هزار واحد افزایش به ۳۰ هزار واحد برسد معنای آن این است که میانگین بازدهی بورس از محل افزایش قیمت سهام شرکت‌ها در آن سال ۵۰ درصد بوده است.

البته این نکته را هم باید ذکر کنیم که تاثیر شرکت‌های بزرگ در افزایش یا کاهش شاخص کل بسیار زیاد است و این امر شاید یکی از نقاط ضعف این شاخص باشد. برای مثال، اگر اکثر سهام بازار با درصدهای منفی معامله شوند، چند معامله با درصد مثبت بر روی سهام شرکت‌های بزرگ می‌تواند شاخص کل بورس را مثبت کند و برعکس. البته برای رفع این مشکل از شاخص کل هم‌وزن استفاده می‌کنند که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.

محاسبه شاخص کل: اگر بخواهیم شاخص کل را براساس فرمول بیان کنیم به صورت زیر خواهد بود:

( ارزش جاری بازار در زمان مبدا / ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه )* 100 = شاخص کل

ارزش جاری بازار، از مجموع ارزش جاری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس به دست می‌آید. خود ارزش جاری هر شرکت برابر است با حاصلضرب تعداد سهام آن شرکت در قیمت هر سهم شرکت. ارزش جاری بازار در زمان مبدا نیز مربوط به مجموع ارزش جاری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس در سال پایه می‌شود. در بورس اوراق بهادار تهران، سال ۱۳۶۹ به‌عنوان سال پایه در نظر گرفته می‌شود.

شاخص کل (قیمت) هم‌وزن

شاخص کل هم‌وزن یکی دیگر از شاخص‌های مهم بازار بورس است که تاثیر همه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس را به‌طور برابر در محاسبه شاخص کل در نظر می‌گیرد. بنابراین در این شاخص برخلاف شاخص کل، وزن و اندازه شرکت‌ها تاثیرگذار نیست و میزان بازدهی قیمت سهام شرکت‌ها بدون در نظر گرفتن بزرگی آن‌ها محاسبه می‌شود. بنابراین اگر شما از تمامی شرکت‌های حاضر در بورس به تعداد مساوی سهم داشته باشد، شاخص کل هم‌وزن میزان بازدهی آن سبد سهام را برایتان نشان خواهد داد.

این مطلب را نیز مطالعه فرمایید: تحلیل تکنیکال چیست و چگونه در آن حرفه‌ای شویم؟

محاسبه شاخص هم‌وزن: این شاخص از تقسیم سهام تعدادی شرکت خاص در دو سال و ضرب حاصل جمع در 100 به دست می‌آید.

(حاصل جمع سهم همان شرکت‌ها در سال دوم / حاصل جمع سهم شرکت‌ها در سال اول ) *100 = شاخص کل هم‌وزن

شاخص بازده نقدی

شاخص دیگر در بازار بورس شاخص بازده نقدی (سود) است. این شاخص برخلاف شاخص کل که میانگین تغییرات قیمت شرکت‌ها را محاسبه می‌کند، میانگین بازده سود نقدی پرداختی از سوی آن‌ها به سهامداران را نشان می‌دهد. بنابراین هر وقت شاخص سود نقدی رو به کاهش بود، به این معنی است که شرکت‌ها به‌طور میانگین سود نقدی کمتری بین سهامداران خود تقسیم کرده‌اند.

شاخص قیمت و بازده نقدی یا TEDPIX

شاخص قیمت همانطور که از نامش پیداست بیانگر میانگین تغییرات قیمت و بازده نقدی سهام شرکت‌های حاضر در بازار بورس است که می تواند بازده کل سرمایه گذاری بر روی اوراق سهام را در طی یک دوره معین نشان دهد. البته این شاخص نیز همان مشکل شاخص کل را دارد و تاثیرگذاری شرکت‌های بزرگ در آن بیشتر است.

این مطلب را نیز مطالعه فرمایید: هنگام قطعی اینترنت چگونه در بورس معامله کنیم؟

شاخص سهام آزاد شناور TEFIX

سهام آزاد شناور به سهام‌هایی گفته می‌شود که سهام‌داران قصد نگه‌داری آن را ندارند. در هر شرکت تعدادی از سهام‌داران، سهم‌های خریداری شده را حفظ می‌کنند. سهام آزاد شناور سهمی است که خریداران آن قصد نگه‌داری سهم را ندارند و احتمالا به زودی فروش می‌رود. در واقع سهمی که سهام دار قصد حفظ آن را ندارد به عنوان سهم آزاد شناور شناخته می‌شود.

محاسبه سهام آزاد شناور نیز مشابه با شاخص کل محاسبه می‌گردد، تنها تفاوت در آن جاست به جای استفاده از کل سهام منتشر شده در وزن دهی شرکت‌ها در سبد شاخص، سهم شناور آزاد شرکت‌ها محاسبه می‌شود و به این ترتیب شاخص سهام آزاد یا TEFIX به دست می‌آید.

شاخص ۵۰ شرکت فعال

این شاخص سطح عمومی قیمت ۵۰ شرکت فعال بورس را نشان می‌دهد. هر سه ماه یکبار، شرکت‌هایی که خرید و فروش سهام آن‌ها آسان‌تر و سریع‌تر از سایر شرکت‌ها صورت بگیرد در این شاخص قرار می‌گیرند. بنابراین فاکتور اصلی در انتخاب این ۵۰ شرکت، قابلیت نقدشوندگی آن‌هاست و این شاخص میانگین وزنی این ۵۰ شرکت را ارایه می‌کند.