
- مشاهده یک الگوی کندلی: به عنوان مثال زمانی که قیمت به سطح ۶۱٫۸ رسید و فرضا میخواهیم پوزیشن فروش بگیریم، ابتدا صبر کنیم تا یک الگوی کندلی مثل Pinbar یا Bearish Engulfing شکل بگیرد و سپس اقدام به فروش کنیم. در این حالت حداقل ما یک سیگنال داشتیم ایم و بدون دلیل خاصی وارد بازار نشده ایم.
فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال و چگونگی رسم آن
در این مقاله قصد داریم به آموزش فیبوناچی اصلاحی (Fibonacci retracement) در تحلیل تکنیکال و چگونگی استفاده از آن برای پیدا کردن سطوح مهم و پرکاربرد بپردازیم.
همانطور که میدانید، معاملهگرانی که با استفاده از تحلیل تکنیکال به بررسی و تحلیل بازار میپردازند، از ابزارها و اندیکاتورهای بسیار زیاد و متنوعی برای پیش بینی حرکات آینده قیمتی استفاده میکنند. این ابزارها مانند Wyckoff، امواج الیوت و تئوری داو (Dow Theory) ممکن است بازار را به صورت کلی تحلیل و بررسی کنند یا اندیکاتورهایی شبیه به مووینگ اوریج، RSI، باند بولینگر، ابر ایچیموکو، پارابولیک سار یا مکدی باشند.
یکی دیگر از ابزارهای محبوب و کاربردی در تحلیل تکنیکال، فیبوناچی اصلاحی است. تریدرهای زیادی از این ابزار در بازارهای مالی مختلفی همچون بازار کریپتوکارنسیها و فارکس استفاده میکنند. دنباله فیبوناچی حدود 700 سال پیش کشف شده است و این ابزار بر اساس این دنباله ایجاد شده است. در بخشهای بعدی به جزئیات این ابزار خواهیم پرداخت.
فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال یا (Fibonacci retracement) ابزاری است که توسط تکنیکالیستها و تریدرها برای پیش بینی مناطق مهم حمایتی و مقاومتی احتمالی استفاده میشود. برای این کار آنها از نسبتهای فیبوناچی به صورت درصدی استفاده میکنند.
در قرن سیزدهم میلادی دنبالهای از اعداد توسط ریاضیدان لئوناردو فیبوناچی به دست آمده و دنباله فیبوناچی نام گرفت. این ابزار بر اساس این دنباله ایجاد شده است. روابط ریاضی مشخصی میان این اعداد وجود دارد که با استفاده از آنها نسبتهایی ایجاد شده و در نمودارها نیز از همان نسبتها استفاده میشود. این نسبتها به شرح زیر هستند:
اگرچه از نظر فنی سطح فیبوی 50% در میان اعداد دنباله وجود ندارد، اما برخی تریدرها با توجه به اینکه این نقطه، نقطۀ میانی دامنۀ قیمتی است، این سطح را نیز بسیار مهم به شمار میآورند. از این سطوح در نسبتهای بیش از 100% نیز استفاده میکنند. نسبتهایی همچون 161.8%، 261.8% یا 423.6%.
در مورد چگونگی استفاده از این ابزار در ادامه صحبت خواهیم کرد، اما مسئلۀ مهمی که باید بدانید، کاربردهای فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال است. از این ابزار در نمودار قیمتی استفاده میشود و با استفاده از نسبتهای آن میتوان به مناطق مهمی همچون سطوح حمایت، سطوح مقاومت، مناطق احتمالی بازگشت قیمت، مناطق ورود، مناطق خروج و یا سطوح مربوط به مشخص کردن حد ضرر دست یافت.
با توجه به اینکه درصدها در بسیاری از ابزارهای مربوط به فیبوناچی اصلاحی مشابه هستند، نیازی به انجام محاسبات به صورت دستی وجود ندارد. اما با این وجود راه دستیابی به آنها از طریق اعداد دنباله فیبوناچی است. برای این کار باید با دنبالهای از اعداد شروع کنید که با صفر و یک آغاز میشوند و عدد بعدی مجموع دو عدد قبلی خواهد بود. با ادامه دادن این کار، به زنجیرهای از اعداد خواهیم رسید که دنباله فیبوناچی نام دارد:
0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987…
درست است که این اعداد و با همین شکل در فیبوناچی اصلاحی استفاده نمیشوند، اما پایه و اساس ایجاد ابزار فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال اعداد موجود در دنباله فیبوناچی هستند.
اگر اولین اعداد این دنباله را در نظر نگیریم، میان اعداد بعدی به گونهای ارتباط ریاضی وجود دارد. این روابط بدین شکل است که حاصل تقسیم هر عدد بر عدد بعد از خودش، چیزی حدود 0.618 خواهد بود. به عنوان مثال، حاصل تقسیم 21 بر ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال 34، عدد 0.6176 خواهد بود. همچنین حاصل تقسیم هر عدد بر عددی که با فاصلۀ دوتایی از آن قرار دارد، چیزی حدود 0.382 خواهد بود. به عنوان مثال، اگر عدد 21 را بر عدد 55 تقسیم کنیم، به عدد 0.3818 میرسیم. تمامی نسبتهای موجود در ابزار فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال (به جز نسبت 50%) بر اساس همین روش محاسباتی ایجاد شدهاند.
همانطور که در بخشهای قبلی نیز گفته شد، دنباله فیبوناچی در قرن سیزدهم و توسط ریاضیدانی به نام لئوناردو فیبوناچی به دست آمده است. نسبتهای طلایی (0.618% یا 1.618%) با توجه به این دنباله به دست آمدهاند. اما چرا این نسبتها بسیار مهم هستند و لقب نسبتهای طلایی را به خود اختصاص دادهاند؟
این نسبتها در تمامی پدیدههای موجود در طبیعت یافت میشوند. اگر به اتمها، ستارگان، کهکشانها و شکلگیری آنها، پوستهها یا حتی زنبورهای عسل توجه کنید، این نسبتها را خواهید یافت. در طبیعت و در میان اجزای آن از کوچکترین مقیاس تا بزرگترین مقیاس، نمونههایی از این نسبتها وجود دارد و به همین دلیل نام نسبت طلایی برای آنها انتخاب شده است.
علاوه بر این، قرنها است که بسیاری از هنرمندان، مهندسان و طراحان برای خلق آثاری زیبا و هنری از نسبتهای طلایی استفاده میکنند. همچنین در آثاری همچون اهرام مصر، مونالیزا و حتی طراحی لوگوی توییتر نیز از این نسبتها استفاده شده است. همانطور که مشخص است، این نسبتها در بازارهای مالی نیز نقش برجستهای دارند.
حال که متوجه شدید که دنباله فیبوناچی چیست، ابزار فیبوناچی اصلاحی بر چه اساسی ایجاد شده و چگونه کار میکند، به بررسی فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال و بازارهای مالی خواهیم پرداخت.
اغلب، این ابزار میان دو نقطۀ اصلی همچون بالاترین و پایینترین قیمت رسم میشود. سپس از این محدوده برای تحلیلها و بررسیهای بعدی استفاده میشود. معمولاً از این ابزار برای تشخیص و ترسیم سطوح در داخل محدوده مشخصشده استفاده میشود، اما گاهی چشماندازی در مورد سطوح قیمتی خارج از محدودۀ مشخصشده نیز در اختیار افراد قرار میدهد.
معمولاً از ابزار فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال و با توجه به روند موجود استفاده میشود.
بنابراین در یک روند صعودی، نقطۀ ابتدایی پایینترین نقطۀ قیمتی و نقطه دوم بالاترین نقطۀ قیمتی در یک روند است. با رسم ابزار فیبوناچی اصلاحی در یک روند صعودی، معاملهگران میتوانند سطوح حمایتی احتمالی را که در صورت بازگشت روند و اصلاح قیمتی وجود دارند، شناسایی کنند. به همین دلیل به این ابزار فیبوناچی اصلاحی گفته میشود.
همچنین اگر قصد داشته باشید ابزار فیبوناچی اصلاحی را در یک روند نزولی رسم کنید، نقطه ابتدایی، بالاترین نقطۀ قیمتی و نقطۀ دوم در پایینترین نقطۀ قیمتی قرار میگیرد. توجه داشته باشید که قیمت در یک روند نزولی قرار دارد، بنابراین اصلاح در اینجا به معنای حرکت قیمت از کف به سمت بالا است. در این موارد بعد از شروع حرکت رو به بالای نمودار قیمت، ابزار فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال به تشخیص سطوح مقاومتی احتمالی کمک خواهد کرد.
تریدرها از فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال و با هدف شناسایی احتمالی مناطق ورود، اهداف قیمتی یا تعیین حد ضرر استفاده میکنند. این موضوع در هر تریدر نسبت به سبک معاملاتی، استراتژیها و اهداف شخصی هر تریدر متفاوت خواهد بود.
یکی از استراتژیهایی که بر پایه ابزار فیبوناچی ایجاد شده است، ورود و خروج به یک ارز یا داریی بین دو سطح فیبو است.
همچنین میتوان از ابزار فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال و به منظور تأییدی بر دیگر سیگنالهای دریافتی از اندیکاتورها و ابزارهای دیگر استفاده کرد.
مزایای استفاده از فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال
- با توجه به اینکه میتوان با استفاده از ابزار فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال به شناسایی محدودههای حمایتی و مقاومتی احتمالی دست یافت، میتوان از این ابزار برای گرفتن تأیید در مواقع تردید نسبت به حرکات بازار استفاده کرد.
- سطوح حمایت و مقاومت میتوانند نشاندهندۀ پتانسیل موجود برای ایجاد یا ادامه یک روند صعودی یا نزولی باشند و تریدرها میتوانند با استفاده از این سطوح به تعیین نقاط ورود و خروج برای معاملات خود بپردازند. بدین ترتیب استفادۀ درست از ابزار فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال میتواند برای تریدرها سودآور باشد.
معایب استفاده از فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال
علیرغم تمام مزیتهایی که استفاده از ابزار فیبوناچی اصلاحی به دنبال دارد، استفاده درست و مؤثر از این ابزار نیازمند ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال درک درست و کاملی از چگونگی کارکرد آن است. بنابراین رسم این ابزار در نمودار قیمتی تا زمانی که تریدرها ندانند که هدفشان از استفاده از این ابزار چیست، به تنهایی نتایج مثبت زیادی نخواهد داشت.
افراد مبتدی باید بدانند که استفاده از ابزار فیبوناچی اصلاحی در یک ارز یا دارایی، نشاندهندۀ برگشت یک روند نیست و قیمت به صورت موقتی برای مدتی اصلاح خواهد داشت.
همانطور که گفته شد، از ابزارهای فیبوناچی میتوان برای تعیین سطوح برگشتی احتمالی در داخل محدودۀ مشخصشده یا خارج از محدودۀ مشخصشده استفاده کرد. برای پیش بینی سطوح قیمتی احتمالی در خارج از محدوۀ قیمتی مشخصشده، میتوان از ابزار فیبوناچی اکستنشن استفاده کرد.
ابزار فیبوناچی اکستنشن، سطوح و نسبتهای بیشتر از 100% را نشان میدهد.
اولین سطوح فیبوناچی اکستنشن، سطوح 138.6%، 150% و 161.8% و سطوح بعدی 261.8% و 423.6% هستند. تریدرها با استفاده از ابزار فیبوناچی اکستنشن نقاط احتمالی حمایت و مقاومت در ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال حرکات بعدی قیمتی را پیشبینی میکنند.
سخن پایانی
در این مقاله به معرفی ابزار فیبوناچی اصلاحی در تحلیل تکنیکال پرداختیم. همانطور که در قسمتهای قبلی گفته شد، این ابزار بر اساس دنباله فیبوناچی و نسبتها و روابط ریاضی موجود در آن نوشته شده است. تریدرهای بسیاری از این ابزار در کنار دیگر ابزارها و اندیکاتورها و به منظور گرفتن تأیید سیگنالهای ورود و خروج به یک ارز یا دارایی استفاده میکنند. همچنین از این ابزار میتوان جهت تعیین احتمالی سطوح حمایتی و مقاومتی، اهداف قیمتی، حد ضررها و تعیین استراتژی استفاده نمود.
آموزش ابزار فیبوناچی (فیبوناچی اصلاحی)
یکی از ابزارهای پرطرفدار در تحلیل تکنیکال، نسبت های فیبوناچی می باشند. این نسبت ها توسط ریاضیدان ایتالیایی “لئوناردو فیبوناچی” ابداع شده اند. طبق گفته های این ریاضیدان و اثبات آن توسط سایر دانشمندان، نسبت های فیبوناچی به وفور در طبیعت یافت می شوند. پس از آن معامله گران نیز متوجه شدند که در بازارهای مالی نیز این نسبت ها کاربرد دارند و می توان با استفاده از آنها نقاط ورود و خروج مناسبی را بدست آورد.
در این مطلب قصد داریم تا بدون مقدمه چینی به سراغ کاربرد نسبت های فیبوناچی در معامله گری برویم. به همین دلیل از نحوه محاسبه درصدهای فیبوناچی صرف نظر میکنیم. در صورتی که علاقمند به محاسبات ریاضیاتی این نسبت ها هستید، با یک جستجوی ساده در اینترنت می توانید منابع مورد نظر را پیدا کنید.
فیبوناچی شامل طیف گسترده ای از ابزارها می شود که البته سه مورد آن بیشتر از بقیه اهمیت دارند.
- فیبوناچی اصلاحی (Fibonacci Retracement)
- فیبوناچی گسترشی (Fibonacci Extension)
- فیبوناچی بازتاب دهنده (Fibonacci Projection)
در این مطلب سه قسمتی به بررسی ابزارهای یاد شده خواهیم پرداخت. پس با طلاچارت همراه باشید…
فیبوناچی اصلاحی
شاید بتوان گفت که مهمترین ابزار فیبوناچی همین ابزار است. در واقع فیبوناچی اصلاحی کاربرد بسیار بیشتری نسبت به سایر موارد دارد. با استفاده از فیبوناچی اصلاحی میتوانیم درصدهای احتمالی برای پایان یک حرکت اصلاحی را تخمین زده و نقاط ورود مناسبی را بدست بیاوریم.
اما قبل از اینکه به سراغ بخش عملی کار برویم، ابتدا باید شما را با درصدهای فیبوناچی اصلاحی آشنا کنیم. این درصدها عبارتند از:
درصدهایی که در بالا اشاره شد، مهمترین درصدهای فیبوناچی اصلاحی می باشند. البته از بین این درصدها، ۶۱٫۸ که معروف به درصد طلایی می باشد اهمیت بیشتری دارد و اکثر حرکات اصلاحی در ۶۱٫۸ به ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال اتمام میرسند. همچنین توجه داشته باشید که ۵۰ جزو اعداد فیبوناچی نیست. اما تریدرها عقیده دارند که قیمت به سطح ۵۰% واکنش های خوبی نشان می دهد. بنابراین عدد ۵۰ نیز در این ابزار گنجانده شده است.
حالا چگونه از این ابزار به صورت عملی استفاده کنیم؟
ابتدا به یک مثال توجه کنید تا درک این موضوع برایتان ساده تر شود.
فرض کنید قیمت سکه آتی شهریور از ۱٫۵۸۳٫۰۰۰ تومان به ۱٫۶۷۵٫۰۰۰ تومان رسیده است و اکنون در حال برگشت به پایین می باشد. از کجا بدانیم که قیمت احتمالا تا چه سطحی افت کرده و دوباره به سمت بالا حرکت میکند؟ ما باید راهی داشته باشیم تا بتوانیم نواحی احتمالی جهت پایان اصلاح را شناسایی کنیم.
فیبوناچی اصلاحی می تواند در این زمینه بسیار کمک کننده باشد!
کافیست فیبوناچی اصلاحی را در برنامه تحلیلی خود انتخاب کرده و از ابتدای حرکت (۱۵۸۳) تا انتهای حرکت (۱۶۷۵) آن را ترسیم کنید. در برنامه متاتریدر این ابزار در مسیر زیر قرار دارد:
Insert -> Fibonacci -> Retracement
در پلتفرم تحت وب Trading View نیز از نوار ابزار سمت چپ صفحه می توانید این ابزار را پیدا کنید.
در نهایت نحوه رسمی فیبو اصلاحی به چنین شکلی خواهد بود.
حتما به نحوه ترسیم فیبوناچی اصلاحی توجه ویژه ای داشته باشید. چرا که برخی افراد این کار را به شکل معکوس و کاملا اشتباه انجام می دهند.
زمانی که یک حرکت صعودی داشته باشیم و قیمت در حال انجام یک حرکت اصلاحی (نزولی) باشد، ما باید از ابتدا تا انتهای حرکت صعودی یک فیبوناچی اصلاحی ترسیم کنیم.
در حالت معکوس، زمانی که یک حرکت نزولی داشته ایم و قیمت در حال انجام یک حرکت اصلاحی (صعودی) است، ما باید از ابتدا تا انتهای حرکت نزولی یک فیبوناچی اصلاحی ترسیم کنیم.
همانطور که در تصویر بالا مشاهده کردید، زمانی که قیمت به ۶۱٫۸% فیبوناچی اصلاحی رسید، حرکت صعودی نسبتا خوبی (به اندازه ۳۲ هزار تومان) انجام داد و بنابراین ما توانستیم یک پوزیشن موفق اخذ کنیم.
در ادامه چند مثال دیگر از فیبوناچی اصلاحی را مشاهده خواهید کرد.
حالا به سوالات مهمتری اشاره خواهیم کرد.
آیا پس رسیدن قیمت به هر کدام از سطوح فیبوناچی می توان معامله انجام داد؟
سوال بسیار مهمی است. این سوال به موارد مختلفی بستگی دارد. اما نظر من را بخواهید میگویم نه! چرا که رسیدن قیمت به سطوح فیبوناچی دلیلی بر برگشت قیمت نخواهد بود. در اکثر موارد سطوحی مانند ۲۳٫۶ و ۳۸٫۲ شکسته می شوند؛ مخصوصا اگر با یک اصلاح بزرگ روبرو باشیم. اما سطوح ۵۰ و ۶۱٫۸ اغلب در برگرداندن قیمت موفق ترند.
با این حال باز هم دلیل نمی شود که اگر قیمت به سطوح ۵۰ و ۶۱٫۸ رسید ما بدون داشتن یک سیگنال مشخص وارد بازار شویم. بنابراین داشتن یک دلیل واضح و تایید کننده بهترین راه حل است.
این سیگنال ها می توانند موارد زیر باشند.
- مشاهده یک الگوی کندلی: به عنوان مثال زمانی که قیمت به سطح ۶۱٫۸ رسید و فرضا میخواهیم پوزیشن فروش بگیریم، ابتدا صبر کنیم تا یک الگوی کندلی مثل Pinbar یا Bearish Engulfing شکل بگیرد و سپس اقدام به فروش کنیم. در این حالت حداقل ما یک سیگنال داشتیم ایم و بدون دلیل خاصی وارد بازار نشده ایم.
- مشاهده سطوح حمایت/مقاومت/تبدیل سطح: این روش اعتبار به مراتب بیشتری نسبت به الگوهای کندلی دارد. چرا که در این حالت ما یک ساختار قیمتی قدرتمند داریم. به عنوان مثال قیمت به سطح ۵۰% رسیده و ما میخواهیم پوزیشن خرید بگیریم. اگر سطح ۵۰% فیبوناچی که ترسیم کرده ایم با یک سطح حمایتی یا ناحیه تبدیل سطح همتراز شده باشد، احتمال موفقیت پوزیشن خرید ما بیشتر خواهد بود. چرا یک سطح فیبوناچی با یک سطح قیمتی مناسب ترکیب شده است.
بیاید بار دیگر به آخرین تصویری که در بالا گذاشته ایم نگاه کنیم. زمانی که قیمت به سطح ۶۱٫۸% فیبوناچی اصلاحی رسیده است، همزمان یک سطح حمایتی در گذشته داشته ایم و این سطح پس از شکسته شدن تبدیل به مقاومت خواهد شد. بنابراین در اینجا هم یک سطح فیبوناچی داریم و هم یک ناحیه تبدیل سطح و این ترکیب سطوح اعتماد به نفس ما برای گرفتن پوزیشن فروش را افزایش می دهد.
حد سود و حد ضرر را چگونه تعیین کنیم؟
روش های زیادی برای تعیین حد سود و حد ضرر بر اساس روش های مختلف وجود دارد. قبلا هم در طلاچارت به مبحث تعیین حد سود و حد ضرر به طور کامل و جامعه اشاره کرده ایم. این مطلب را می توانید از طریق این لینک (قسمت اول) و این لینک (قسمت دوم) مطالعه نمایید.
اما باز هم به صورت مختصر به روش های تعیین حد ضرر و حد سود بر اساس فیبوناچی اشاره خواهیم کرد.
تعیین حد ضرر
استفاده از درصدهای فیبوناچی: به عنوان مثال اگر روی سطح ۶۱٫۸% وارد پوزیشن خرید شده اید، می توانید حد ضرر خود را کمی پایین تر از سطح ۷۸٫۶% قرار دهید. این روش ساده ترین حالت ممکن است. اما باید توجه داشته باشید که اگر فاصله این دو سطح (نقطه ورود و مکان قرار گیری حد ضرر) زیاد باشد، ریسک شما افزایش خواهد یافت و باید از روش های دیگری برای تعیین حد ضرر استفاده کنید.
تعیین حد سود
استفاده از درصدهای فیبوناچی: مثال قبل را در نظر بگیرید. اگر نقطه ورود شما برای پوزیشن خرید ۶۱٫۸% است، حد سود اول شما می تواند سطح ۵۰%، حد سود دوم، سطح ۳۸٫۲، حد سود سوم سطح ۲۳٫۶ و حد سود چهارم نقطه انتهایی حرکتی باشد که فیبوناچی را روی آن ترسیم کرده ایم.
البته روش های دیگری نیز برای تعیین حد سود وجود دارند که آنها را در قسمت مربوط به فیبوناچی اکستنشن و فیبوناچی پروجکشن توضیح خواهیم داد.
استفاده از نسبت ریسک به ریوارد: اگر برای پوزیشنی که گرفته اید فرضا ۵۰ پیپ حد ضرر گذاشته اید، می توانید بر اساس نسبت های ریسک به ریوارد، حد سودهای خود را مشخص کنید. به عنوان مثال حد سود اول شما ۵۰ پیپ، حد سود دوم ۱۰۰ پیپ و حد سود سوم ۱۵۰ پیپ خواهد بود.
در این مطلب سعی کردیم تا به شکل مختصر و مفید شما را با فیبوناچی اصلاحی و تکنیک های مربوط به آن آشنا کنیم. منتظر قسمت های دوم و سوم این مطلب که به دیگر ابزارهای فیبوناچی اختصاص دارد از طلاچارت باشید…
آموزش کار با اندیکاتور فیبوناچی به زبان ساده
اگر به آموزش کار با اندیکاتور فیبوناچی نیاز دارید، مطمئنا این مطلب برایتان مفید است، چرا که در این مطلب علاوه بر این که اندیکاتور فیبوناچی و سطوح مختلف آن را خدمت شما معرفی می کنیم، آموزش کار با اندیکاتور فیبوناچی و استراتژی های معامله گری با استفاده از این اندیکاتور را به همراه روش های دریافت سیگنال خرید و فروش از خطوط فیبوناچی را در اختیارتان قرار می دهیم، بنابراین اگر به تحلیل تکنیکال علاقه دارید و دوست دارید آموزش کار با اندیکاتور فیبوناچی که یکی از دقیق ترین و شناخته شده ترین اندیکاتورهای دنیاست را یاد بگیرید، این مطلب را تا انتها دنبال فرمایید.
آموزش کار با اندیکاتور فیبوناچی
اندیکاتور فیبوناچی یکی از مشهورترین و پرکاربردترین اندیکاتورهاست که به چهار نمونه اصلاحی، گسترشی، انبساطی و بازتابی تقسیم بندی می شود. آموزش کار با اندیکاتور فیبوناچی بخش حائز اهمیتی از تحلیل تکنیکال است و به این منظور که یک معامله گر بتواند به درستی از همه فرصت های معاملاتی در بازار بورس و حتی بازارهای مالی دیگر استفاده کند، بهترین کار شناخت انواع این ابزار و نحوه عملکرد آن هاست.
در این مطلب ابتدای امر قصد داریم چهار مدل اندیکاتور فیبوناچی را خدمت شما معرفی کنیم و در ادامه مفهوم سطوح فیبوناچی و جزئیات دیگر را مورد بررسی قرار می دهیم تا دیگر برای رسم و استفاده از اندیکاتور فیبوناچی به مقاله دیگری نیاز نداشته باشید، پس همچنان همراه ما بمانید.
1) اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی
اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی یا RET کاربردی ترین و پرطرفدارترین ابزار این اندیکاتور به حساب می آید. بهترین زمان استفاده از این اندیکاتور زمانی است که قیمت در یک روند در حال حرکت است. این اندیکاتور، زمان های اصلاح قیمت و نقطه ورود و خروج را در اختیار سهامداران می گذارد.
2) اندیکاتور فیبوناچی بازتابی
اندیکاتور فیبوناچی بازتابی یا پروجکشن یا PRO ابزاری است که به منظور رسم آن به 3 نقطه کف، سقف و اصلاح در تحلیل تکنیکال احتیاج می باشد. وقتی که در این اندیکاتور سقف به کف متصل شود، هدف شناسایی حمایت است و زمانی که در این اندیکاتور کف به سقف اتصال یابد، مقاومت های بعدی یک سهم در بازار سرمایه تعیین خواهد شد.
3) اندیکاتور فیبوناچی انبساطی
اندیکاتور فیبوناچی انبساطی یا EXP بسیار به اندیکاتور بازتابی شبیه است. جالب است بدانید که هدف از این ابزار شناسایی مسیر یک روند تا انتهای آن می باشد. در حقیقت این اندیکاتور از ترکیب فیبوناچی گسترشی و بازتابی به وجود می آید و تنها فرق آن با فیبوناچی بازتابی، استفاده از دو نقطه است.
2) اندیکاتور فیبوناچی گسترشی
اندیکاتور فیبوناچی گسترشی یا EXT برای وقتی مناسب است که قیمت از کانال قبلی خود عبور کرده باشد. در حقیقت هدف از این اندیکاتور شناسایی هدف های قیمتی جلوتر و سطوح مقاومتی جدید در بازار سهام می باشد. به منظور رسم این اندیکاتور، می بایست دو نقطه سقف و کف را تعیین کنید و آن ها را به یکدیگر وصل نمایید.
به صورت کلی هدف از آموزش کار با اندیکاتور فیبوناچی در تکنیکال بورس ایران، شناسایی و تحلیل حرکت های برگشتی یا ادامه روند می باشد. درصدهایی که در این ابزارها مورد استفاده قرار می گیرند، از نسبت درصدهای میان اعداد فیبوناچی حاصل شده اند. هر کدام از این اعداد، تقریبا 1.618 برابر عدد قبلی خود هستند، ولی با این وجود و به همان صورت که پیش تر هم گفتیم، فیبوناچی اصلاحی از دیگر اندیکاتورهای فیبوناچی کاربردهای به مراتب بیشتری دارد و امکانات بیشتر و دقیق تری را در اختیار استفاده کنندگان اندیکاتور قرار می دهد.
نحوه استفاده از ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
در ابتدای امر می بایست یک روند خاص را تعیین کنیم که این روند می تواند نزولی یا صعودی باشد. نکته ای که در این خصوص باید آن را در خاطر داشته باشید اینجاست که تشخیص استفاده از ابزار کاملا شخصی است و بدون تردید تجربه می تواند نخستین مولفه حائز اهمیت در استفاده از آن باشد و به منظور تشخیص نقاط کف و سقف، تجربه به صورت محسوس خود را نشان می دهد. به ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال منظور رسم بایستی در روند صعودی بعد از انتخاب ابزار، کف را به سقف و در روند نزولی سقف را به کف وصل کنیم. برای نحوه معامله بایستی برای واکنش معامله گران در یکی از سطوح فیبوناچی صبر کنیم.
به عبارتی به منظور تشخیص این که این سطح حمایت یا مقاومت است، می بایست همه پارامترهایی که برای یک حمایت یا مقاومت در حالت عادی مورد بررسی قرار می دادید، را در نظر بگیرید. در این بین نسبت های ۶۱.۸ درصد و ۳۸.۲ درصد از اهمیت برگشتی به مراتب بالاتری برخوردار هستند. نخست می بایست روی تراز ۳۸.۲ درصد حساس بود و تحت شرایطی که از این تراز عبور کرد، به ۶۱.۸ درصد حساس شد و در شرایطی که از این تراز هم رد شد، تراز بعدی ۷۸.۶ درصد است و در صورتی که این سطح نیز شکسته شود، احتمالا با کف قیمتی برخورد خواهد کرد و احتمالا این کف را نیز خواهد شکست!
مفهوم سطوح مختلف فیبوناچی چیست؟
همان طور که پیش تر هم گفتیم فیبوناچی سطوح متفاوتی دارد و این اندیکاتور را می توانید برای هر نوع دارایی در بازار سرمایه رسم نماییم. هر سطح فیبوناچی، نشان دهنده میزان اصلاح حرکت پیش از خود است. طبیعتاً، با توجه به عمق این سطوح، مفهوم این سطوح هم متفاوت است.
سطح 23.6 درصد فیبوناچی اصلاحی عمق کمی دارد و به صورت معمول به عنوان منطقه حمایتی شناخته نخواهد شد. سطح 38.2 تا 50 درصد عمق بیشتری دارد و از حمایت بالاتری نیز برخوردار است. سطح 61.8 درصد در فیبوناچی اصلاحی بیشترین عمق را داراست و به عنوان اصلاح طلایی در نظر گرفته می شود.
چه اطلاعاتی از سطوح اندیکاتور فیبوناچی کسب می کنیم؟
از سطوح اندیکاتور فیبوناچی می توان برای تعیین زمان ورود به معامله، زمان توقف و قیمت هدف استفاده نمود. به عنوان مثال یک تریدر امکان دارد که رشد قیمت یک سهام را در بورس ببیند و در ادامه این سهام به انداز 61.8 درصد رشدش عقب نشینی نماید. در این جا چنانچه قیمت مجددا رو به بالا پرش نماید، به علت آغاز حرکت از سطح فیبوناچی، روند رو به بالای بلندتری داشته و سرمایه گذار قادر است برای خرید اقدام کند. این را در نظر داشته باشید که نقطه توقف در این حالت می تواند روی 78.6 و یا 100 درصد قرار گیرد.
حتما برایتان جالب است : آموزش رسم خطوط روند به زبان ساده
از سطوح اندیکاتور فیبوناچی در سایر اشکال تحلیل تکنیکال هم بهره گرفته می شود. به عنوان مثال از این نسبت ها در امواج الیوت و یا الگوهای گارتلی بسیار استفاده می شود و در حقیقت پایه و اساس این الگوها همین نسبت های فیبوناچی در بازار سرمایه است. روال کار بدین شکل است که زمانی که قیمت به سمت بالا و یا پایین حرکت می کند، یک تصحیح قیمتی و یا عقب نشینی از حرکت خود انجام می دهد. در این الگوها این عقب نشینی ها و تصحیح قیمت ها در نزدیکی سطوح فیبوناچی رخ خواهد داد.
سطوح عقب نشینی اندیکاتور فیبوناچی برعکس میانگین متحرک ساکن و ایستا هستند. همین ماهیت ایستای سطوح قیمت ها، امکان تشخیص سریع و آسان سیگنال های بازار سرمایه را فراهم می کند. نکته مهمی که در این خصوص باید در ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال نظر داشته باشید این است که این سطوح فیبوناچی برای گسترش و اضافه شدن قیمت هم استفاده می شود و این اندیکاتور تنها مختص عقب نشینی قیمت یک سهم در بازار بورس نمی باشد.
سطوح مقاومت و حمایت در اندیکاتور فیبوناچی
سطوح حمایت و مقاومت فیبوناچی همان سطوحی به حساب می آیند که در آن ها می توان انتظار بازگشت روند را داشت. در حقیقت این سطوح قادرند مشابه سیگنال ورود در تحلیل تکنیکال عمل کنند. هنگامی ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال که قصد دارید از سطوح حمایتی و مقاومتی بهره بگیرید، بهتر است منتظر بمانید تا از ثبات روند قیمت اطمینان پیدا کنید. بعضی اوقات امکان دارد درجا زدن قیمت در بورس بیشتر از حد انتظار زمان نیاز داشته باشد. وقتی که قیمت به سطح حمایتی می رسد، نقطه مناسب برای خرید و ورود به بازار است. در مقابل، هنگامی که قیمت در روند نزولی قرار دارد و به سطح مقاومت فیبوناچی می رسد، زمان مناسبی برای فروش به حساب می آید.
هنگامی که از ابزار تکنیکال کمک می گیرید، بایستی این را در خاطر داشته باشید که قیمته ا رفتار گذشته خود را تکرار خواهند کرد. توجه به رفتار قیمت از نکته های حائز اهمیت معامله گری می باشد. هنگامی که یک قیمت به سطح مشخصی واکنش نشان می دهد، این معنی را می دهد که این سطح در تاریخچه قیمت این دارایی نقش حائز اهمیتی را بازی می کند. با درک این موضوع و مشخص کردن استراتژی معاملات خود، می توانید از الگوی فیبوناچی در بازار بورس بهره لازم را ببرید. تحلیل تکنیکال و آموزش کار با فیبوناچی شما را یاری خواهد کرد تا زمان های مناسب ورود و خروج را به بهترین شکل شناسایی کنید.
ولی همان طور که پیش تر هم عنوان کردیم، هیچ اصلاحی به معنای بازگشت به روند قبلی نخواهد بود. در حقیقت هنگامی که قیمت به سطح موردنظر می رسد، به این معنا نیست که آن نقطه سیگنالی قطعی برای ورود و به دست آوردن سود است. هرچند اندیکاتور فیبوناچی ابزاری کاربردی در تحلیل تکنیکال است، ولی وقتی می تواند بهترین نتیجه را برای شما به همراه داشته باشد که در کنار یک استراتژی مناسب و چندین اندیکاتور دیگر مورد استفاده قرار گیرد. شما می توانید از اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی در کنار ابزار دیگری مانند شناسایی خط روند، میانگین های متحرک، RSI و سایر اندیکاتورهای هم پوشان استفاده نمایید.
کاربرد فیبوناچی در بازار بورس
تا به اینجا به زبانی ساده با مفهوم اعداد فیبوناچی و کاربرد آن در بازارهای مالی به صورت مختصر آشنا شدیم و در این بخش می خواهیم کاربرد اعداد فیبوناچی در بازار سهام را با نگاه ریزبینانه تری مورد بررسی قرار دهیم. از سری اعداد فیبوناچی تا بخشی می توان برای پیش بینی روند قیمت سهم ها در بازار استفاده نمود.
تحلیل گران بازار سرمایه وقتی که به صورت دقیق نمودار قیمتی سهم ها را مورد بررسی قرار می دهند تلاش می کنند در میان تحلیل های سهم از ارتباط موجود در سری فیبوناچی و روند قیمتی سهم ارتباط های نزدیک را بیابند و با استفاده از آن تا حد خوبی به پیش بینی های قیمتی در آینده سهم دستی یابند.
همان طور که احتمالا مستحضر هستید، در فرآیند تحلیل تکنیکال، ابزارهای گوناگونی وجود دارند که در این بین از ابزار فیبوناچی هم می توان به منظور تعیین نقاط ورود و خروج، به نوعی نقاط حمایت و مقاومت استفاده نمود. در این بین با استفاده از سری فیبوناچی در تکنیکال سهام، توانایی این کار را خواهیم داشت تا با ابزارهایی مانند؛ فیبوناچی اصلاحی، فیبوناچی خارجی، فیبوناچی انبساطی، فیبوناچی پروژکشن، فیبوناچی اکسپنشن و … روند انجام معاملات خود را در بازار بورس تسهیل ببخشیم و با درصد اطمینان بیشتری وارد معاملات خود شویم.
البته همان طور که می دانید استفاده از یک تک اندیکاتور برای تصمیم گیری در خصوص خرید یا فروش به تنهایی فاقد اعتبار لازم است و بهتر است از اندیکاتورهای مختلف در کنار مبانی دیگر تحلیل تکنیکال، بنیادی، روانشناسی بازار، تابلوخوانی و … استفاده کنید تا ضریب خطای شما تا حدود زیادی کاهش یابد و سود مطمئن تری را به دست آورید.
نتیجه گیری و کلام پایانی
هنگامی که به دنبال استفاده از تحلیل تکنیکال و آموزش کار با اندیکاتور فیبوناچی در بورس هستید، این را باید هموارد در نظر داشته باشید ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال که هیچ ابزاری به صورت کامل عملکرد مثبت و قطعی از خود نشان نداده است و نشان نخواهد داد! به هر حال تعداد زیادی از معامله گران با این اندیکاتور کار می کنند و استراتژی های خود را مطابق با آن تنظیم کرده اند و اتفاقا سود های مناسبی را نیز کسب کرده اند.
در نظر داشته باشید که بهترین روش استفاده از اندیکاتور فیبوناچی، استفاده ترکیبی از آن با دیگر ابزارهای کمکی در تحلیل تکنیکال و بنیادی است. در آموزش کار با اندیکاتور فیبوناچی در بورس گفتیم که چهار نمونه رایج اندیکاتور فیبوناچی، مدل های فیبوناچی اصلاحی، گسترشی، انبساطی و بازتابی وجود دارد.
وقتی که اندیکاتور فیبوناچی را با سایر اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال مانند RSI و میانگین متحرک ترکیب نمایید، مطمئنا نتیجه مطمئن تر و مناسب تری را دریافت خواهید کرد. در انتها باید این نکته را یادآور شویم که این ابزار تنها برای نشان دادن یک مسیر احتمالی کاربرد دارد و داشتن هدف و استراتژی مشخص در معامله گری، مهم ترین موضوع است که تنها به عهده خودتان می باشد و هیچ ابزار کمکی نمی تواند این کار را برای شما انجام دهد.
همان طور که ابتدای مقاله به شما قول دادیم، در این مطلب به آموزش کار با اندیکاتور فیبوناچی پرداختیم.
اگر دوست دارید بدانید استراتژی معاملاتی گن به زبان ساده و عامیانه چیست، مطمئن باشید این مطلب بهترین راهنمای شماست!
به نظر شما آموزش اندیکاتور فیبوناچی می تواند در روند انجام معاملات سودده ما را یاری کند؟
فیبوناتچی در تحلیل و ترکیب آن با خط روند
اعداد فیبوناچی (Fibonacci numbers) بهعنوان یک اندیکاتور تکنیکال بهکار میروند. این توالی اعداد توسط ریاضیدان ایتالیایی به نام فیبوناچی در قرن سیزدهم میلادی ابداع شد.
به طور کلی این توالی اعداد، که از صفر و یک شروع میشود، از طریق جمع شدن دو عدد قبلی بهدست میآید. برای مثال، بخش ابتدایی این توالی بهشکل زیر است. 0، 1، 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21، 34، 55، 89، 144، 233، 377 و…. ضرایبی از این توالی بهدست میآید که برخی معتقدند حرکت بازار را پیشبینی میکند.
توالی فیبوناچی بهعلت وجود نسبت طلایی (Golden ratio) که برابر با 1.618 میباشد، و یا معکوس آن که برابر 0.618 میباشد، مورد توجه است.
نکته: در توالی فیبوناچی، هر عدد داده شده تقریباً 1.618 برابر عدد قبل از خود میباشد، البته در این حالت چند عدد اول را در نظر نمیگیریم.
خوب است بدانید که نسبت طلایی در همهجای طبیعت وجود دارد و همهچیز را از جهتگیری آوندها در یک برگ تا میزان رزونانس مغناطیسی در کریستالهای کوبالت نیوبیت (Cobalt niobate crystals) را نشان میدهند.
ابزارهای فیبوناچی و کاربرد آنها در تحلیل تکنیکال
ابزارهای فیبوناچی در تحلیل تکنیکال و بازارهای مالی، روشی برای تحلیل بازگشت یا ادامهی روند میباشند. به بیان دیگر فیبوناچیها نقاط حمایتی و مقاومتی هستند که با کمک طیف گستردهای از ابزارها و روشهای گوناگون رسم میشوند. در استفاده از این ابزارهای مختلف، نسبتهای فیبوناچی که راجع به آنها صحبت شد از اهمیت فوقالعادهای برخوردار هستند.
برخی از ابزارهای فیبوناچی به شرح زیر میباشند:
فیبوناچی اصلاحی (RET) Fibonacci Retracement:
میتوان گفت که یکی از مهمترین ابزارهای فیبوناچی در تحلیل تکنیکال است. با کمک فیبوناچی اصلاحی میتوانیم درصدهای احتمالی برای پایان یک حرکت اصلاحی را تخمینزده و نقاط ورود مناسبی را به دست آوریم.
فیبوناچی خارجی (EXT) Fibonacci Extension:
برای پیشبینی سطوح قیمتی بیش از ۱۰۰ درصد، مورد استفاده قرار میگیرد.
فیبوناچی انبساطی (EXP) Fibonacci Expansion:
فیبوناچی گسترشی یا انبساطی ابزاری است که معاملهگران از آن برای مشخص کردن اهداف قیمتی و یا تخمین میزان حرکت قیمت پس از یک بازگشت و یا پولبک قیمتی استفاده میکنند.
فیبوناچی پروژكشن (PRO) Fibonacci Projection:
فیبوناچی پروجکشن یا به اختصار فیبوناچی Pro ابزاری است که نقاط بازگشت بیش از ۱۰۰ درصد هر موج را نشان میدهد.
فیبوناچی کمانها Fibonacci arcs:
این ابزار، ترازهای اصلاحی را به صورت کمان نمایش میدهد.
فیبوناچی بادبزن Fan:
این ابزار فیبوناچی ترازهای اصلاحی را به شکل خطوط روند نمایش میدهد.
فیبوناچی کانال Channel:
کاربرد این ابزار در تحلیل نمودارهای قیمتی که داخل یک کانال هستند، میباشد هنگام شکست کانال، میتوان به سادگی نقاط حمایت و مقاومت پیش روی چارت قیمت را بر اساس خطوط ابزار Channel مشخصکرد.
به چه دلیل تحلیل فیبوناچی در معاملات بورسی محبوبیت دارد؟
همانطور که از قبل گفتیم در سطوح فیبوناچی در تحلیل تکنیکال به عنوان سطوح حمایتی و مقاومتی مورد استفاده قرار میگیرند و از این سطوح به عنوان ابزاری برای مشخص کردن اهداف قیمتی نیز میتوان استفاده کرد. موارد زیر از جمله دلایل محبوبیت تحلیل فیبوناچی در معاملات میباشند:
- سطوح گسترش و اصلاحی فیبوناچی، بهعنوان سطوح نامرئی حمایت و مقاومت به شمار میآیند.
- سطوح فیبوناچی، نقاط مرجع ملموسی را فراهم میآورند که اگر از آنها درست استفاده شود، از انتزاعی شدن موضوع جلوگیری میکنند.
نکته: از آنجایی که سطوح فیبوناچی اعداد هندسی هستند، سطوح گسترش (extension) و اصلاحی (retracement) پس از رسم چشمنواز به نظر میرسند.
نکات کلیدی:
اعداد و خطوط فیبوناچی با نسبتهای معروف فیبوناچی ساخته شدهاند.
اعداد پُرکاربرد فیبوناچی در بازارهای مالی شامل 0.236، 0.382، 0.618، 1.618، 2.618 و 4.236 هستند. این نسبتها و یا درصدها میتوانند از تقسیم اعداد مشخصی در این توالی به اعداد دیگر حاصل شوند.
با وجود اینکه این اعداد، اعداد فیبوناچی محسوب نمیشوند؛ بسیاری از معاملهگران از سطوح 0.5، 1 و 2 نیز استفاده میکنند. این اعداد نشان میدهند که قیمت میتواند چه میزان حرکت را داشته باشد. برای مثال، اگر قیمت سهمی از یک دلار به دو دلار برسد، میتوان اعداد فیبوناچی را بر آن اعمال کرد. یک سقوط قیمتی به سطح 1.76 دلار برابر با 23.6 درصد بازگشت از حرکت قیمتی شروع شده از سطح یک دلار میباشد.
دو عدد از پُرکاربردترین ابزارهای فیبوناچی، فیبوناچی برگشتی و فیبوناچی گسترشی (Fibonacci extensions) میباشند. فیبوناچی برگشتی (Fibonacci retracements) مقدار بازگشت قیمتی را محاسبه میکند و میگوید که قیمت در بازگشت قیمتی تا چه سطوحی میتواند پیش برود. فیبوناچی گسترشی نیز میزان حرکت موج اصلی قیمت را بیان میدارد.
سطوح بازگشتی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چیست؟
فیبوناچی برگشتی به دو نقطه قیمتی نیاز دارد که باید در نمودار قیمت انتخاب شوند. معمولاً برای فیبوناچی برگشتی از سطح سوئینگهای (بالاترین نقطه قیمتی) و سطح سوئینگ لو (پایینترین سطح قیمتی) استفاده میکنند. زمانی که این دو نقطه را انتخاب کردید، خطوط فیبوناچی بههمراه اعداد آنها در نمودار شما رسم میشوند.
اگر قیمت یک سهم از پانزده دلار به بیست دلار برسد، در این حالت سطح 6.23 درصدی برابر با سطح قیمتی 18.82 دلاری میباشد. که آن را بدین شکل محاسبه میکنیم:
$18.82 = (0.236*$5) – $20
سطح قیمتی 50 درصد نیز برابر با 17.5 دلار خواهد بود که آن را نیز میتوانیم بدین شکل محاسبه کنیم:
$17.50 = (0.5*$5) – $20
محدودیتهای استفاده از اعداد و سطوح فیبوناچی
استفاده از فیبوناچیها مسئلهای ذهنی میباشد زیرا که معاملهگر باید مقادیر بالا یا پایین در نمودار را خودشان انتخاب کنند.
نکته: مقادیر بالا (Highs) و پایین (Lowes) انتخاب شده توسط معاملهگر میتواند نتایجی که او بهدست میآورد را تحت تأثیر قرار دهد.
اختلافنظر دیگری که در مورد اعداد فیبوناچی و روشهای معاملهگری با آنها وجود دارد این است که تعداد سطوح بسیار زیادی در آن وجود دارد که بازار میتواند در نزدیکی هر یک از آنها دچار بازگشت قیمتی شود، که موجب میشود این اندیکاتور بهعنوان اندیکاتوری که میتوان پس از رخ دادن حرکات قیمتی از آن استفاده کرد، در نظر گرفته شود. مشکل اصلی اینجا است که حدس زدن و پیدا کردن عددی که سطح قیمتی در آن در حال حاضر و یا در آینده بازار مهم خواهد بود، سخت میباشد.
در زمان انجام معاملات هرچقدر بتوانید نشانههای بیشتری را پیدا کنید که سیگنالهای یکسانی در یک جهت بدهند به احتمال زیاد معاملات موفقتری خواهید داشت. به عنوان مثال زمانی که در حال معامله کردن بر اساس اندیکاتورها هستید بهتر است که از تاییدیههای پرایس اکشن و ترکیب سیگنال اندیکاتورها با سطوح قیمت و یا ابزارهای دیگر استفاده کنید. البته این موضوع که چه ابزاری را با چه ابزار دیگری ترکیب ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال کنید کاملا بستگی به سبک و استراتژی معاملاتی شما دارد و نمیتوان برای همه افراد یک نسخه یکسان پیچید.
روش استفاده ترکیبی از خطوط رونده:
برای استفاده ترکیبی از خطوط روند و فیبوناچی اصلاحی کافیست که ما یک روند را شناسایی کنیم. در صورتی که بتوانیم برای روند مذکور یک خط روند ترسیم کنیم، به احتمال زیاد خواهیم توانست که از یک فیبوناچی اصلاحی نیز برای گرفتن تاییدهای بیشتر استفاده کنیم.
همانطور که قبلا گفتیم، یک خط روند صعودی از دو کف بالاتر و یک خط روند نزولی از دو سقف پایینتر تشکیل میشوند. بنابراین قدم اول آن است که، نقطه برخورد سوم میتواند مکان مناسبی برای انجام معامله باشد. هرچند بعضی افراد عقیده دارند که بعد از برخورد سوم تازه میتوان خط روند را معتبر دانست و برای برخورد بعدی و انجام معامله آماده شد. اما برخی دیگر معتقدند که برخورد سوم یک “برخورد تازه (Fresh Touch)” بوده و برای انجام معامله مناسبتر است.
قدم بعدی آن است که از ترسیم خط روند بر اساس دو نقطه به سراغ مرحله بعدی خواهیم رفت. برای انجام مرحله بعدی کافیست که یک فیبوناچی اصلاحی روی موج ماقبل آخر ترسیم کنید.
بنابراین باید فیبوناچی را روی آخرین حرکتی که قبل از شکلگیری موج اصلاحی به سمت خط روند میباشد ترسیم کنیم (از نقطه A به نقطه B).
نقاط ورود، حد ضرر و حد سود این روش
نقاط ورود
بعد از رسیدن قیمت به خط روند و ترسیم فیبوناچی اصلاحی طبق روش اشاره شده در بالا، باید ببینید که قیمت با کدام سطح فیبوناچی همتراز شده است. در صورتی که قیمت با یکی از سطوح ۵۰%، ۶۱٫۸% یا ۷۸٫۶% و خط روند همتراز شده بود، میتوانید اقدام به معامله کنید. اگر قیمت در ناحیهای بین ۶۱٫۸ و ۷۸٫۶ فیبوناچی قرار گیرد و با خط روند نیز همتراز شود، بهترین نقطه برای ورود خواهد میباشد.
حد ضرر
برای تعیین حد ضرر میتوانید از دو روش استفاده کنید.
- در صورتی که روی خط روند صعودی معامله خود را باز کردهاید میتوانید حد ضرر خود را زیر کف قبلی در نمودار قرار دهید. اگر روی خط روند نزولی پوزیشنگیری کردهاید میتوانید حد ضرر خود را بالای سقف قبلی قرار دهید. البته تنها در حالتی مجاز به استفاده از این روش برای تعیین حد ضرر میباشید که کف یا سقف قبلی فاصله خیلی زیادی با نقطه ورود شما نداشته باشد.
- میتوانید از سطوح فیبوناچی نیز برای تعیین حد ضرر استفاده نمایید. اگر روی سطح ۵۰% وارد بازار شدهاید میتوانید حد ضرر را پشت ۶۱٫۸% قرار دهید. به همین ترتیب اگر روی ۶۱٫۸ معامله خود را باز کردهاید، میتوانید حد ضرر را زیر ۷۸٫۶ قرار دهید. در صورت معامله روی ۷۸٫۶ حد ضرر شما بهتر است که بالای سطح ۱۰۰% (نقطه شروع ترسیم فیبوناچی) قرار گیرد. البته حتی در صورت استفاده از این روش نیز پیشنهاد ما این است که از کف و سقفهای قیمتی نیز برای تعیین بهتر حد ضرر استفاده نمایید.
حد سود
برای تعیین حد سود نیز روشهای مختلفی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
۱- در روش اول ما از نسبت “ریسک به سود” استفاده میکنیم. به عنوان مثال یک معامله خرید در سکه انجام دادهاید و حد ضرر آن (بر اساس قیمت نمودار) ۲۵ هزار تومان است. بنابراین بر اساس نسبتهای ریسک به سود میتوانیم حد سود را نیز تعیین کنیم.
- حد سود اول = ۲۵ هزار تومان (R: R = 1: 1)
- حد سود دوم = ۵۰ هزار تومان (R: R = 1: 2)
- حد سود سوم = ۷۵ هزار تومان (R: R = 1: 3)
نکته، لازم است که به یاد داشته باشید که در زمان رسیدن قیمت به هر پله از سود میتوانید مقداری از حجم معامله خود را ببندید.
۲- بر اساس سطوح مهم قیمت نیز میتوانید حد سودهایی برای معامله خود در نظر بگیرید. به عنوان مثال اگر روی خط روند صعودی معامله خرید باز کردهاید میتوانید از سقفهای مهمی که در مسیر قرار دارند به عنوان حد سود استفاده نمایید.
نکته مهمی که باید به یاد داشته باشید این است که تحت هیچ شرایطی حد سود اول شما نباید از حد ضررتان کوچکتر باشد. چرا که در بلند مدت بازدهی منفی نصیب شما خواهد کرد.
نگارش: ساناز یوسفی
به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله محاسبه نرخ بازگشت سرمایه را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.
آموزش فیبوناچی در فارکس
ابزار فیبوناچی در بین معاملهگران بسیار محبوب است و دلایل خوبی نیز دارد. فیبوناچی یک ابزار جهانی برای تحلیل تکنیکال است که میتواند در بازههای زمانی و بازارهای متفاوتی استفاده شود.
مدلهای مختلفی از فیبوناچی وجود دارد از قبیل: اصلاحی (Retracement) فیبو expansion که در برخی پلتفرمها مثل سایت Tradingview به نام extension میباشد، فیبو Arcs یا کمانی، فیبو Fan و همچنین فیبو زمانی.
در این مقاله نحوه ترسیم صحیح دنباله فیبوناجی و استفاده از فیبو اصلاحی و extension را توضیح خواهیم داد.
فهرست مطالبی که خواهید خواند.
آموزش فیبوناچی در فارکس
اغلب، معاملهگران که هیچ تجربه قبلی با فیبوناچی ندارند، نگران هستند که “این کار را اشتباه انجام میدهند” و سپس آنها به هیچ وجه از این ابزار استفاده نمیکنند. من میتوانم به شما اطمینان دهم، در مورد ترسیم فیبوناچی هیچ گونه درست یا غلطی وجود ندارد و همچنین خواهید دید که معاملهگران مختلف از فیبوناچی به روشهای کمی متفاوت استفاده میکنند.
سطوح فیبوناچی بر اساس درصد است، به این معنی که حتی وقتی آنها را به شکل متفاوتی ترسیم میکنید، اغلب آنها به درستی تراز میشوند.
مرحله اول برای رسم فیبوناچی: حرکت A به B را پیدا کنید
برای استفاده از فیبوناچی اصلاحی، ابتدا باید حرکت قیمت را از نقطه “A به B” را مشخص کنید. منظور ما از “A تا B” چیست؟
نقطه A: منشاء جدید حرکت قیمت یا روند است. به عبارت دیگر نقطه شروع گام حرکتی قیمت در یک روند. این نقاط معمولا در swing highها یا swing lowها میباشد.
نقطه B: جایی که حرکت روند متوقف میشود و معکوس میشود تا اصلاح شود.
حالا بیایید ابزار فیبوناچی را برای حرکت A به B اعمال کنیم. برای این کار، ما ابزار فیبوناچی را از پلتفرم معاملاتی خود انتخاب میکنیم ، نقطه “A” را انتخاب میکنیم ، آن را به “B” میکشیم و رها میکنیم.
مرحله دوم: پیدا کردن نقطه اصلاحی C
بعد از اینکه حرکت A به B را مشخص کردید و ابزار فیبوناچی خود را در نمودارهای خود رسم کردید، باید بتوانید نقطه C را پیدا کنید.
C = نقطهای که اصلاحات به پایان میرسد و قیمت به جهت اصلی خود بر میگردد.
همانطور که میبینید، سه تصویر زیر حرکت معمولی ABC از یک اصلاح فیبوناچی را نشان میدهد. نقطه C در هر سه نمودار بسیار واضح ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال است و قیمت دقیقاً از سطوح فیبوناچی به روند قبلی برگشته است.
عکس زیر یک سناریو را نشان میدهد که در آن قیمت یعد از برخورد به سطوح فیبوناچی به روند قبلی بازنگشته است، بلکه با شکست این سطوح در یک روند جدید قرار گرفته است.
اما همانطور که در تصویر چهارم میبینید، از ابزار فیبوناچی میتوان برای شناسایی مناطق پشتیبانی و مقاومت استفاده کرد و همچنین به زودی جزئیات بیشتری را بررسی خواهیم کرد. آخرین تصویر به خوبی نشان میدهد که چگونه قیمت در چندین سطح مختلف فیبوناچی در طول اصلاح واکنش نشان میدهد.
به این نکته مهم توجه داشته باشید که مهمترین سطوح فیبوناچی اصلاحی سطحهای ۳۸% ، ۵۰% و ۶۱.۸% میباشد، که معمولا اصلاح یک روند در این سطوح به پایان میرسد و قیمت به روند قبلی خود باز میگردد. اکثر معاملهگران سطح ۶۱.۸% را به عنوان آخرین سطح اصلاحی در نظر میگیرند.
استراتژی فیبوناچی فارکس
۱- استفاده از فیبو اصلاحی برای ورود به معامله
متداولترین کاربرد برای سطوح اصلاحی این است که منتظر اصلاح قیمت به یکی از سطوح مهم باشیم و بعد از شکل گیری یک الگوی کندلی خوب مثل پبن بار یا انگولفینگ وارد معامله در جهت روند اصلی شویم.
۲- استفاده از فیبو به عنوان حمایت و مقاومت
یک روش دیگر این است که سطوح فیبو را در یک روند در تایم فریم بلند مدت مثل روزانه رسم کنیم و سپس به تایم پایینتر مثل یک ساعته رفته، در آنجا خواهید دید که واکنش قیمت به این سطوح شبیه به زمانیست که قیمت به نواحی حمایت و مقاومت برخورد میکند، که بعد از برخورد به آنها میتوان در جهت خلاف روند بلند مدت وارد شد.
در تصویر زیر نمودار روزانه جفت ارز EUR/USD را نشان میدهد. همانطور که میبینید، یک حرکت منظم “A به B” وجود دارد. تصویر بعدی همان اصلاح فیبو را نشان میدهد اما در بازه زمانی ۴ ساعت. همانطور که مشاهده میکنید قیمت در تایم پایینتر به وضوح به این سطوح واکنش نشان داده است.
فیبو تایم روزانه
۳-فیبوناچی اکستنشن برای حد سود
در فیبو اکسپنشن از دو موج به هم پیوسته موج سومی با نسبتهای فیبوناچی حاصل میشود. همچنین میتوانید از فیبو اکستنشن برای حد سود خود استفاده کنید. متداولترین سطوح اکستنشن ۱۳۸.۲ و ۱۶۱.۸ هستند.
برای رسم فیبو اکستنشن ابتدا موج اول یا روند اصلی را از نقطه A به B در نظر میگیریم و سپس اصلاح آن را از نقطه B تا C رسم میکنیم، بعد از آن این ابزار موج سوم را به ما نشان میدهد که از سطوح آن میتوان به عنوان تارگت معاملاتمان استفاده کنیم.
معمولا هرگاه اصلاح یک روند به نواحی ۵۰% یا ۶۱.۸% در فیبوناچی اصلاحی میرسد، بعد از آن قیمت به روند خود بازمیگردد، که در اینصورت میتوان سطح ۱۶۱.۸% در فیبو اکستنشن را به عنوان تارگت قیمت در نظر گرفت.
اگر قیمت از سطح ۳۸% فیبو اصلاحی بازگردد میتوان ناحیه ۱۳۸% اکستنشن را به عنوان هدف قیمت در نظر داشت.
برای اینکه این موضوع را بهتر متوجه شوید به تصاویر زیر دقت کنید.
به این نکته توجه داشته باشید که فیبوناچی به تنهایی شاید زیاد سود آور نباشد.
در صورتی که این ابزار را با دیگر روشها مثل استراتژی شکست، الگوهای کندل استیک و الگوهای خطی ترکیب کنید، شاهد افزایش بازده معاملات خود به صورت چشمگیری خواهید بود.